Mijn leasevader was een bijzonder mens. Hij had meerdere karaktertrekken die je nu toch het beste als te negatief of wellicht speels zou kunnen omschrijven dan dat je er veel baat van had als hij trachtte ‘wijze levenslessen’ over te brengen aan ons zijn beide ‘’stiefzonen’. Hij kwam uit een gezin waar men in ‘goeden doen’ was toen hij het huis uit trok. De grootouders van die kant waren woonachtig in een chic huis aan de Amsterdamse Amsteldijk en hadden naast een auto ook een eigen boot. Overgehouden aan een ondernemend leven in beide vervoersvormen. Mijn stiefpa was dus van huis uit een automens. Ik heb het elders al eens vermeld, maar dit keer wil ik het vooral hebben over zijn uiterst bijzondere rijstijl. Gedurfd is een zwakke uitdrukking, sportief ook. Hij reed zonder te remmen bij ons de straat uit, immers hij kwam ‘van rechts’ en nam dan ook zijn voorrang als hem dat paste. Hij reed in of op alles wat maar gemotoriseerd was. Een fiets heb ik heb nooit zien gebruiken. Nee, motoren, auto’s, vrachtwagens, alles wat een motor had en een stuur werd door hem benut. Vanaf de prille jeugd herinner ik me die wagens ook. En als hij tussen door weleens bij een bedrijf werkte met een ‘vloot’ nam hij altijd een auto mee naar huis voor zijn eigen of gezinsbehoeften. Excuus was dat er even iets ‘getest’ moest worden.
Nu was dat bij luxewagens nog niet zo erg, het werd pas link als hij een truckje meenam. Zoals daar waren indertijd de Ford Thames Traders, Renault Gallions of een Commer of Leyland. Hij kon overigens echt goed rijden, al wilde hij nog wel eens onvoorzichtig zijn als het weer eens gezellig (..) was geweest in de buurtkroeg waar hij vaak zijn klantjes zocht en vond voor zijn ook al goed lopende autohandeltje. Toen ik mijn huidige partner en echtgenote leerde kennen kwam die als jong meisje af en toe op bezoek bij ons thuis. Na ‘aangenaam verpozen’ wat in die tijd echt niet zoveel inhield hoor, was stiefpa dan wel bereid om haar even thuis te brengen in de auto. Zou je nu niet meer doen bij gebrek aan parkeerruimte in de van vergunningen en betaalpalen wemelende hoofdstad, maar toen kon dat nog. En dan stapten we met zijn drieën in de Renault, Ford of wat ook en lieten ons vervoeren. Steevast koos hij dan voor de route langs de Amstel die in dat oude centrum liep richting haar woonadres via een viertal erg hoge bruggen over dwarsliggende grachten.
En dan wisten we na enige tijd dat wat we ook vroegen of zeiden niet zou leiden tot een rustige rijstijl. Nee plankgas die brug op en dan bovenop de bolling ontdekken dat er twee voorwielen loskwamen. Hij gierde het dan uit van de pret en vond ons maar chagrijnen dat wij de lol er niet zo van in zagen. In een tijdperk zonder riemen op de stoelen van die wagens was het ook niet meteen groot vermaak voor ons. Nee, eerder angstwekkend. Toch leerde ik wel nadenken voor ik zelf kon rijden. Zo moest het dus niet. En dat heb ik wel altijd goed nageleefd zonder al te tuttig of voorzichtig te zijn geworden hoor. Ook ‘leuk’ was zijn avonturenzucht in Limburg. Weggentjes oprijden die normaal alleen met een beetje tractor te bereiken waren en dan maar zien hoever de Skoda, DKW of Hansa kwamen als je gewoon over het weiland van de boeren daar door bleef klimmen tegen hellingen van 10-15%…Tot de banden op de steile hellingen doorsloegen en we teruggleden naar het uitgangspunt. Mijn moeder vond het niks, maar sloeg stom van ellende als hij dat weer eens uitvrat. Ging het altijd goed? Nee natuurlijk. Heel wat schade was ons deel. En soms de werkgevers… Die er niet zo om konden lachen als hij zelf wel deed. Soms als ik weleens terugkijk in een oud album van toen zie ik zijn grijns en de blik die mij verwijt dat ik het niet zo snapte. Had ie gelijk in. We hadden duidelijk niet dezelfde genen…Maar daarover later nog eens meer. (Foto’s: Internet/Model-car-world.uk/Yellowbird)
Agressie onder vliegtuigpassagiers lijkt een steeds groter probleem te worden. Vermoedelijk heeft dit deels te maken met drankmisbruik bij hen die het vliegtuig in stappen, maar er lijken nog wat andere factoren een rol te spelen. Vroeger was vliegen iets voor de rijkere medeburgers. Normale mensen hadden helemaal geen geld om te vliegen laat staan dat ze op dat moment zouden weten waar ze eigenlijk heen wilden. Al werd er wellicht veel gedroomd over al die reizen die de elite maakte, een hard werkende arbeider kwam daar niet aan toe. De passagiers die wel gingen werden enorm verwend. Sommige maatschappijen hadden koks en echte keukens aan boord en de service was op niveau van dat toenmalige vliegen. Kijk naar oude beelden en je ziet enorme luxe en lachende mensen. Terwijl het comfort binnen wellicht nog wel aardig was, qua vliegen zelf was het afzien. De meeste vliegtuigen hadden en relatief korte actieradius, er moest dus veel tussentijds geland en getankt worden, en de vlieghoogte zorgde voor veel ellende als zo’n kist dwars door slecht weer heen moest ploeteren.
De straalverkeersvliegtuigen veranderden al veel van dat beeld. Peperdure vliegtuigen die de luchtvaart in de jaren zestig diep in de rode cijfers deden tuimelen. Daarom ook democratiseerde de vliegerij en konden ook meer normale mensen een vluchtje wagen. Bij de komst van de ‘jumbojets’ werd dat nog beter. De maatschappijen konden nu soms wel drie verschillende klassen en niveaus van luxe aanbieden. Economy was weliswaar minder luxe, maar je kreeg nog steeds een hapje en een drankje en de stewardessen bleven mooi en vriendelijk. Het volk ging op vakantie met de vliegtuigen van toen en ontdekte zo dat de wereld rond was en verre bestemmingen bereikbaar. Tegenwoordig hebben we het vliegtuig in ons leven opgenomen als een soort alternatief voor de trein of de auto. Voor een paar tientjes vlieg je naar Rome of Istanboel.
Heb ik last van vooroordelen? Ja! Zeker. Ik ben van de observaties en neem als een spons in me op wat de media me melden of juist wat ze menen schoon te moeten poetsen. Dus ik ben vrij zeker van mening dat onder de nieuwe Europeanen een deel niet wil deugen. En dat ik dat deel liever niet zal opzoeken als het even kan. Een all-in-vakantie naar Molenbeek in België lijkt me geen waar genoegen. Net zomin als een verrassingstocht door nachtelijk Slotermeer. Ik heb in wijken gewoond en gewerkt waar je al snel de ervaringen van anderen kon verzamelen als ijkpunt en daardoor gewaarschuwd werd op dusdanige wijze dat je het avontuur niet zelf moet opzoeken. Als je daar niet van houdt uiteraard. Ik ben dus voorzichtig. En als ik denk dat iemand met een buitenlands of apart uiterlijk wellicht iets in de zin heeft dat nadelig voor mij of mijn gezin kan uitpakken bewapen ik me ertegen of loop er omheen. Buiten de problemen blijven is dan de theorie. Bij de al eerder gemelde treinreis kwamen vooroordeel en die voorzichtigheid goed samen. Kennelijk is het op die treinen goede gewoonte om na het controleren van de (digitale) kaartjes reizigers te trakteren op een of andere versnapering. Tegen betaling, maar toch.
Vaak wordt dit uitventen gedaan door jonge mensen. De een kondigt zijn/haar komst aan via de omroepinstallatie waarbij je dan een opsomming krijgt van de te verkopen eet/drinkwaar. Niet in dit geval. Plotseling ging de deur van onze sectie in de wagon open en stapte een moslima binnen. Stevig van postuur, qua hoofddoek en verder uitgedost zoals je dat van deze dames verwacht, maar ook met een rugzak op de schouder en iets aan de zijkant van haar broek waar draden aan vast zaten. Mijn hart stond toch even stil. Elke vezel in mijn lijf was gespannen., Maar toen ik haar stem hoorde wist ik dat de seinen in het lijf weer op groen konden. Vlekkeloos Nederlands, respect- en humorvol verkocht ze haar koffie/thee/limonades en gevulde koeken. En ze deed dat efficiënt. Werkte de hele treinwagon in een flits af. Daarna verdween ze naar de volgende sectie. Later, op station Eindhoven zag ik haar buiten rondlopen. Ze dolde met het NS-personeel en keek op haar zakcomputer naar welke trein ze nu weer moest bedienen. En ik kreeg ineens veel sympathie voor haar en haar job en schaamde mij voor mijzelf. Een momentje slechts. Want ik blijf dat vooroordeel natuurlijk toch koesteren. Al was het maar omdat ik anders een deel van mijn meninggeverij zou verliezen….
De dreiging die uitgaat van aanslagen zoals uitgevoerd door krankzinnige geesteszieken met een geloofsfanatisme beginnen hun effecten te krijgen op de gevoelens onder hen die meer dan een keertje reizen. Uit een recent onderzoek onder zakenreizigers bleek dat veel mensen die internationaal voor werk of anderszins onderweg zijn, zich niet echt senang voelen als ze gebruik moeten maken van de trein of het vliegtuig. Immers, ondanks alle veiligheidsmaatregelen blijken er toch mazen in het net te zitten, of zoeken die mafkezen die hun statement willen maken andere wegen om zoveel mogelijk slachtoffers te kunnen maken. De onschuld is intussen wel verloren, wij zijn ook in Nederland wel iets gewend intussen. Al was het maar omdat veel van de lieden die wellicht later aan de slag gaan als jihadist of zoiets doms, vooraf een carrière doorliepen als crimineel. En in die laatste wereld kijkt men ook niet op een kogel meer of minder wanneer iemand die vertegenwoordigers uit de stromingen die zich daartoe geroepen voelen, een daad stelde die niet welgevallig (b)lijkt.
Kortom, elke week moord en doodslag en dat begint zich te wreken. Mensen kijken om zich heen als ze ergens gaan zitten op een terras, ze zijn zich bewust dat een alleenstaande tas weleens meer kan bevatten dan een laptop of luiers. In de metro onderzoeken we de medepassagiers en als die te veel zit(ten) te vogelen met hun smartphone of rugzak krijgen we toch zweterige oksels. Voor regelmatige reizigers die zaken moeten doen in het buitenland is het helemaal lastig als je niet precies weet wat er zich in de wereld afspeelt en of de plek waar jij toevallig bent niet ook nog eens in de vuurlinie komt te liggen. Voor terroristen of anarchisten is een vreedzame samenleving een gruwel en ‘onschuldigen’ zijn niet per definitie vrij van de kans op een aanslag. Immers, zolang wij hen op de tenen staan, bepaalde normen en waarden willen opleggen of zelfs maar de zweem van democratie willen uitventen is er reden genoeg om ‘terug te slaan’. Naïviteit onder ons burgers is niet verstandig, maar ik denk dat we nu ook niet meteen in paniek moeten raken.
Dat is namelijk precies wat die lui willen. Onze samenleving ontwrichten en als dit dan gelukt is, bieden zij graag hun alternatief. En dat is tien keer erger dan wat wij hier nu al meemaken volgens sommigen. Wetteloosheid, dictatuur, indoctrinatie, het is allemaal een angstdroom in vergelijking met onze democratische leefvorm. Omdat in die democratie andersdenkenden nog steeds hun verhaal kunnen vertellen, al moeten ze soms rekenen op veel kritiek. Maar opgesloten wordt je niet, zelfs niet als je haat predikt onder het mom van een of andere religie. Dat is het grote goed van de democratie zoals we die kennen. En dat moeten we koesteren. Net zoals het plezier van het reizen. Want wie echt helemaal geen risico’s wil doet er goed aan de voordeur te barricaderen en op de bank te blijven zitten. Maar of dat nu zo’n fijn alternatief is??
Altijdmijnmening 