
Terwijl het rumoer om de boerenstand in ons land, opgestookt door een linkse bakfiets of Teslarijdende elite uit stedelijk gebied, voortduurt, neem ik u even terug naar een tijdperk waarin het in hoofdstedelijke streken met name in de zomers lastig uit te houden was langs de nu zo bejubelde grachten. Stank, vuilnis, uitwerpselen, alles speelde mee om tijdens die vaak warme zomers met name de rijken naar buiten de stedelijke vesten te doen bewegen waar men zich vaak met het familiekapitaal achter de hand een ‘buiten’ deed bouwen met de nodige grond er bij.

Dan kon men zich landheer wanen of freule voor zover men zich de gewoonten van de toenmalige adel kon aanmeten. De koopmansfamilies van toen met het meeste geld zochten de boorden van de Vecht of de Amstel op, bij iets minder welgestelden waren er de boerenweteringen die vaak het watervervoer mogelijk maakten tussen agrarische gebieden en de stad. De huizen van die families waren veelal ruim van opzet, er zaten tuinhuizen bij en ze waren qua grondprijs niet te duur. Men leefde er de hele zomer lang en kwam dan in de winter weer terug naar de stad.

Die buitens hielden het relatief lang vol. Maar toen nieuwe arbeiders onze kant op kwamen, aangetrokken door de welvaart van de grote stad met zijn industrie en havens, moest er gebouwd worden. Met de buurgemeenten werden vaak lucratieve afspraken gemaakt en nieuwe stadswijken ontworpen waar de werkende klasse de plek ging innemen van boeren en buitenlui. De buitens het dichts bij de stad waren het eerst aan de beurt om het loodje te leggen. Die aan de Vecht of wat verder van de stad langs de Amstel bleven veelal gewoon intact en nu nog te zien.

Waar ooit sloten liepen bouwde men hele straten van kilometers lang. De huizen voor de arbeiders hadden zowaar vaak drie kamers, een gezamenlijk toilet op de binnenplaatsen en men vergat niet om af en toe wat groen aan te brengen ter verfraaiing van het geheel. Wie nu in de Amsterdamse wijken uit de 19e eeuw rondkijkt ziet wat ik bedoel. Boeren die moesten wijken voor nieuwkomers. Een fenomeen dat ook toen al opgeld deed. In het kader van de ‘vooruitgang’. Het model van nu, uitkopen of afpakken van grond en huis bij boeren anno 2022, mag je als een soortgelijke beweging zien. Stikstof het argument, maar goedkope grond voor de bouw van woningen t.b.v. nieuwkomers volgens velen de feitelijke reden. Een raadsel waarom daarover zo spastisch wordt gedaan door de politieke stromingen die er nu zo voor zijn. Wie weet levert het elders in het land wel net zulke (nu)aantrekkelijke woonwijken op als wij hier in Amsterdam zien als we een roze bril opzetten en door die lange straten van toen wandelen. Is dat niet het geval gaat het dus om leugens en bedrog. En snap ik die weerstand weer buitengewoon goed. (beelden: archief)