Vergeten warenhuis…

Vergeten warenhuis…

Voor geboren en getogen Amsterdammers van mijn generatie was dit warenhuis aan de Reguliersbreestraat ooit een begrip. De Galeries Modernes! Ergens in de 19e eeuw op poten gezet door een Franse zakenman die zijn eerste filiaal opende in Rotterdam en wiens broer in Amsterdam een eigen filiaal opzette waarvoor hij diverse panden aan genoemde straat opkocht. Even voor WO2 besloot deze ondernemer om al die oude pandjes te slopen en een nieuwbouwpand neer te zetten met de nodige in die tijd tenminste als zodanig bedoelde moderne architectuur en fraaie inrichting. Dat pand stond pal naast dat nog steeds zo fraaie Tuschinski theater en kon qua stijl nauwelijks meer daarvan afwijken.

De Galeries was een concurrent voor V en D of Bijenkorf en verkocht van alles en nog wat. Qua prijzen hing het wat tussen al die bekende ketens in. Maar men kende ook iets bijzonders. Anders dan die concurrenten waren de verschillende filialen van het bedrijf, mede door de verschillende eigenaren, ook qua aanbod en beprijzing onderscheidend. Zo kon het zijn dat wat in Groningen gold als ‘niveau’ in Amsterdam toch meer op de prijs werd ingezet. Ook verkocht men levensmiddelen wat de concurrentie toen nog niet deed. Naast de hoofdstad en Rotterdam vond je vestigingen in Utrecht, Groningen, Den Haag, Arnhem en Leiden om er maar een stel te noemen. Al die vestigingen hadden dus ook veelal verschillende eigenaren, het waren meer franchise-filialen dan vestigingen van een enkel consistent optredend bedrijf. Toch was het voor de gemiddelde Amsterdammer van toen een leuke plek om te winkelen en je moest je best doen om er zonder iets aan te schaffen uit te lopen.

Wat je bij V & D tot jaren later vanwege het wonderlijke aanbod veel beter lukte. Maar de rommelige structuur bij de G.M. zorgde ook voor onheil. Financiele verliezen waren op enig moment zo groot dat men wel moest onderhandelen met overnamepartners. KBB werd er daarvan een omdat die een deel van het aandelenkapitaal van Galeries Modernes wist te verwerven via eerdere Belgische investeerders die er graag vanaf wilden. De directie van G.M. was blij want wilde niet in handen vallen van Duitse of Amerikaanse investeerders, maar het resultaat was uiteindelijk hetzelfde. Al snel sloot men de ene na de andere vestiging. En in 1984 ging de laatste vestiging van de Galeries dicht. In 1970 was dat al in Amsterdam gebeurd en werd het ooit zo moderne gebouw totaal omgebouwd tot Hema-vestiging.

Intussen is het pand in gebruik door diverse winkels waarvan de samenstelling nogal eens verschilt. Zo zat er ooit een Kruidvatwinkel in, maar ook die is weer verdwenen. Hema zette in op haar filialen aan de Kalverstraat en Nieuwendijk en verliet het Galeries-pand jaren geleden alweer. Een icoon in de stad is gewoon verdwenen. En na mijn generatie of die net na mij zal de naam ook wel in de vergetelheid raken. En dat is best jammer. Maar ja, wie zal er over 30 jaar nog weten wat V&D was of Hudsons Bay?? Ik vrees dat het daarmee net zo zal gaan verlopen….Alles is relatief, de handel ook! (Beelden: Wikipedia/internet)

Jongens…

Als jong mens had ik vroeger naast mijn focus op alles wat reed en vloog ook al flink veel interesse in de andere sekse. Meiden! Soms totaal onbereikbaar, in andere gevallen een soort samenvoeging van droom en werkelijkheid. Ik dacht er zelden over na dat ook aan de andere kant jonge meiden konden dromen van ons jongens. Nou, dat is kennelijk ook van alle tijden. Zo merkte ik onlangs ook toen we ergens in een leuk hoekje een simpele doch voedzame lunch zaten te nuttigen. Een tafel verderop een stel jonge meiden. 13-14 jaar wellicht. De een wat knapper en pittiger dan de ander, maar allemaal met dezelfde verhalen. Over die ‘ene’ jongen die in de klas zo ‘stom kon doen’, maar als hij een drankje op had (..) ineens aardig en aanhalig werd. Over die andere jongen die ze van dat feestje kenden en die mooie ogen had, maar zulke rare appjes stuurde. De meiden giegelden wat af en keken tegelijk op hun smartphones om nog wat beelden of ondersteunende teksten te laten zien aan de anderen.

Tussen de verhalen over de jongens door ging het ook over de school die ze na hun huidige opleiding zouden gaan bezoeken. Twee van de dames, qua uiterlijk de knapsten van dit stel, droomden al van de ‘Uni’ in Amsterdam. De anderen waren daarin minder stellig. Een van hen hield wat meer haar mond dan de anderen. Ze was ook bepaald aantrekkelijk, zal later zeker een echte schoonheid zijn, maar ik denk dat zij minder ervaring had met de jongens, maar ook geen idee had naar welke school ze zou moeten gaan na de huidige. Ze leek me ook iets jonger dan de rest en hing er wat bij. Maar stille wateren en dito gronden. Het was in ieder een vrolijk stel en ik vermaakte me met hun luide geklets over de zaken die nu in hun leven van het grootste belang waren. Later kan je altijd nog serieus genoeg zijn of worden. Studeren, kinderen krijgen, carriere maken of wat ook. Nu moet je lol trappen. En dat deden die meiden. Ze nuttigden overigens de nodige hapjes en drankjes en opgeteld was dat best een bedragje. Kijk, toch ook een verschil met ons vroeger. Ik was al blij met een zak friet (steevast Patat geheten in onze omgeving) per week of een ijsje. Tegenwoordig gaan die jonkies ergens zitten en nemen het er van. Waardoor ik in staat was deze observaties even te doen…Onbetaalbaar! (Beelden: Yellowbird archief – Uiteraard geen beelden van de dames zelf ivm portretrecht)

Luidkeels omageluk…

Als ik haar tijdens een party, receptie of in een kroeg zou zijn tegengekomen, had ik haar door haar goed verzorgde uiterlijk en redelijk strakke kleding vermoedelijk zelfs als leuk en vrouwelijk omschreven, maar dat beeld werd nu direct geweld aan gedaan door haar gedrag. Locatie; een restaurant waar we ergens theedronken en een broodje aten. De vrouw zat schuin naast me, aan een belendende tafel en koesterde met alles wat ze in zich had aan liefde een klein kleutermeisje. Al snel wist ik dat het kind 2,5 jaar oud was. Erg bewegelijk en luidruchtig. Van wie ze dat had bleek al snel. Van haar oma volgens mijn inschatting. Want die vertelde alles net even te luid voor alle andere mensen in dit restaurant. Sprak met een jonge vrouw aan weer een andere tafel met een soortgelijk kind, maar vooral toch tegen zichzelf. Op een toon die je ook wel eens hoort bij mensen die menen dat alleen hun hond een vorm van intelligentie heeft die zelfs Midas Dekkers nog zou verwonderen. Hele gesprekken met het kleine meisje, maar weinig correctie. Al snel wist het restaurant dat oma zo trots was op haar kleine ‘baby’ en ook zo blij dat ze een paar dagen per week op die kleine mocht passen.

Het gaf haar telkens weer een goed gevoel. Omdat die kleine zo slim was en zo lief. Slim was de kleine zeker, want ze wond oma zo om haar vingertje. Lief was een tweede. Maar ja, leeftijd en zo meer. Oma bleef maar oreren. Haar hele dagelijkse leven kwam voorbij. Toen ze in dat restaurant ook nog eens iemand ontdekte die ze van het werk kende was het hek helemaal van de dam.  Hele verhalen en intussen de kleine meid behandelend als een volwassene. Ik dacht er het mijne van. Net zoals ik dat doe bij mensen die zoals ik al beschreef in gezelschap constant met hun hond aan het kakelen zijn. Dat ze zoiets thuis doen, het zal me roesten. Moet je zelf weten en ook ik wil wel eens praten met de poezen hier, maar dan vooral om complimenten uit te delen voor hun grote mensenliefde en bereidheid ons gezelschap te dulden. Als personeel ken ik mijn plek. Maar in het openbaar? Never-nooit. Ook nooit gedaan.

Daarbij, pochen is me vreemd. Dus dat deed ik in het verleden ook niet. Ons kind was weliswaar het mooiste, slimste, snelste, liefste en intelligentste, maar dat ging ik echt niet luidkeels in de Hema of Bijenkorf staan of zitten verkondigen. Nee hoor, niks voor mij. Maar deze dame die ik moest dulden aan een belendende tafel had geen enkele schaamte op dit punt. Haar kleinkind was het centrale draaipunt in haar wereld. Om dat kleine meisje ging het, de rest telde niet. Nou ja, wel om oma zelf die graag de aandacht op zich vestigde. Gelukkig ging ze halverwege het door mij te consumeren broodje weer op stap. Vertelde precies en tot in detail dat ze nu haar jas aan deed en die van de kleine. Dat ze nu het wagentje pakte en de kleine spontaan geacht werd daarin te stappen. Wat de kleine nog deed ook. Slimme meid! Toen ze wegliep keek ze nog eens om zich heen. Oma dan. Of iedereen wel zag dat zij het wel erg getroffen had met haar kleinkind. Van dat beeld wat ik in eerste instantie van haar had gekregen bleef maar weinig over. Deed de bruine glimmende en strak zittende (semi)leren broek niets aan af. Gewoon een selfietut. Op leeftijd! En thuis weinig tot geen aandacht vermoed ik…

Is er nog toekomst voor de V en D’s van deze wereld?

OLYMPUS DIGITAL CAMERADe ene winkelketen na de andere lijkt het loodje te leggen in deze lastige tijden. Na Vroom & Dreesman, Mexx, Blokker en Schoenenreus volgen er vast nog meer. Het waarom ligt voor de hand. Als ik naar mijzelf kijk als gemiddelde consument zoek ik even naar de koopmomenten bij een van die in de problemen verkerende winkels. Nou, dan constateer ik dat ik bij V en D weliswaar vaak een hapje eet of wat drink, maar zelden iets koop. Waar zit hem dat in? Domweg het aanbod en de onoverzichtelijkheid van de betrokken filialen in combinatie met het personeel dat er rond loopt. De laatste keer dat ik er iets vond naar de gading werd ik bij de kassa getrakteerd op een kind van een jaar of 18 dat er weliswaar prachtig genoeg uitzag om er als jonge volwassene op te vallen, maar die me behandelde als schobbedebonk. Ze was ook druk met haar collega en besprak wat ze dit weekend had gedaan met wie. IK wilde het niet weten, haar collega wel. Bij de Blokker gaat het vaak niet veel beter.

OLYMPUS DIGITAL CAMERAAls je een aanbieding zoekt (krantje of website) is het vaak een hele zoektocht om net dat item te vinden, meestal is het op voorhand ‘uitverkocht’. De rest van wat men daar verkoopt is bij de Action voor de helft te koop en wat men in de aanbieding doet is die term eigenlijk niet eens waard. Wel goed is het omruilsysteem bij Blokker. Zonder problemen of gezeur. En zo kan je nog wel even doorgaan over het falen van die ketens. Wat voor toekomst ligt er voor hen? Mag ik het eerlijk zeggen?  Ik zie het de Blokkers nog wel redden, maar voor de V&D wordt  het echt afzien. Wie mij kan uitleggen in welk marktsegment de winkel opereert is een knappe jongen/meid.  En ooit zag ik hetzelfde in Duitsland bij Karstadt. Zelfde soort warenhuis, maar vrijwel ten dode opgeschreven. Moesten aardig inkrimpen om overeind te blijven en hebben hun bestaande winkels aardig omgetoverd tot luxe shopping-experiences.

OLYMPUS DIGITAL CAMERANet als de Bijenkorf, waar je het gevoel krijgt dat het iets speciaals is wat men daar verkoopt. Men liet het ‘warenhuis’ idee wat los, ging voor shop-in-shop en zoekt de exclusievere klant. Geeft rust, duidelijkheid en genoegen. Zeker als je een goed gevulde beurs of niet overgewaardeerde creditcard bezit. Dat ze een paar winkels durfden op te geven bij deze keten om daarmee de anderen te kunnen blijven vullen met koperspubliek getuigt van moed. En klanten zijn gesloten winkels snel vergeten. Wie treurt er nog om The Record Shop? Om Polare? Ik bleek onlangs de enige in een gezelschap die het vervelend vond dat De Slegte er niet meer is. Maar ja, dat zit hem in de leeftijd. Kortom, over tien jaar mensen, dan is het winkelaanbod zo veranderd dat we niet eens meer weten wie er in 2015 ook al weer dominant was in het straatbeeld v.w.b. die winkels. Als die straten dan nog bestaan. Want het wordt lastig in retail-land en dat gaat heel breed…..heel breed!

Verleden, heden en toekomst van de winkelstraat…

OLYMPUS DIGITAL CAMERAAls iets ons het een en ander vertelt over de veranderingen in de samenleving dan toch wel het winkelaanbod om ons heen. Geloof je dat niet? Moet je eens kijken welke winkelketens nu de centra beheersen en welke dat waren, pak weg een jaar of tien geleden. Soms een wereld van verschil. Daarbij zie je ook dat de toen aangekondigde trends, het verdwijnen van de individuele middenstanders met een nog onderscheidend soort aanbod, volledig is doorgezet. Zoek maar eens naar die unieke winkel van Sinkel of ‘koop een boek bij Loek’. Los van oude bekende namen die er niet meer zijn, blijkt ook dat bepaalde soorten winkels het uiteindelijk niet gered hebben. Mensen zijn veranderd, mondiger, regelen hun zaakjes via het internet. De jeugd werkt op heel andere wijze dan de generatie boven hen, die nu al wordt gezien als ouderwets. Geloof je me niet? Noem me dan maar eens een nog bestaande echte speelgoedwinkel met een breed aanbod.

OLYMPUS DIGITAL CAMERADat er lieden zijn met alleen houten spullen wil ik wel geloven, er is altijd behoefte aan ‘alternatief’, maar dat is allemaal kleinschalig. Een boekenzaak met een beetje gespecialiseerde boekensoort in de schappen. Vergeet het. Reisbureaus? Beginnen uniek te worden. Net als videotheken, dat leuke onderdelenwinkeltje dat echt ‘alles’ in huis had. Ketenwinkels nemen die plekken in, maar ook heel vage shops met een horecabestemming, waarvan er al zoveel waren. Koffieshops hebben vaak een dubbele betekenis. In onze omgeving kan je er terecht voor koffie en iets lekkers, of voor een koffietje en iets nog lekkerders. Voor kleding ga je naar de Primark (echt waar, die bestonden tien jaar geleden helemaal niet in ons land), de Action vervult het genoegen om voor heel weinig iets nieuws te kopen dat elders tweedehands nog niet voor die prijzen in de schappen ligt. Zeeman en Wibra volgen op de voet, Kruidvat en Trekpleister zijn de ketens met ongeveer de meeste filialen, net als de Blokker.

OLYMPUS DIGITAL CAMERADe Hema onderging iets van vier restylings, het ontbijtje daar is synoniem met die keten geworden, een fraai staaltje imago-marketing. Daarbij kwamen de vele, vele Kringloopwinkels, in 2004 nog praktisch onbekend. Een winkelstraat van nu ziet er heel anders uit dan die van tien jaar geleden. Maar hoe zal die straat er uitzien in 2024? Durft iemand het te voorspellen? Ik niet! De ontwikkelingen zijn soms zo grillig, net als de smaak van de consument. En bedenk maar eens dat de kinderen die nu op de lagere school zitten, over die tien jaar bepalen hoe zij het er uit willen doen zien. Wellicht kopen ze helemaal niks meer in winkels en alles op of via het internet. Of komt er mogelijk een revival van de echte middenstander met zijn/haar persoonlijke service? Tot dan moeten we het doen met leegstaande winkelpanden, met soms helemaal leeg geruimde overdekte passages. En ook met heel veel bordjes ‘Te Huur’ of ‘Te Koop’ er op. En dat is echt niet voorbehouden aan achterafstraatjes of louche hoeken en gaten. Ik kom ze nu nog overal tegen. Geeft mij een beter inzicht in hoe het gaat met ons allen dan al die mooie praat uit Den Haag. Waar overigens ook veel is veranderd, maar nog lang niet genoeg!

Wat doet oma nu toch weer?

Met zijn allen bellen en lawaai maken = hufterigheidIn het druk bezette restaurantdeel van het warenhuis waar wij even iets aten en dronken ontstond ineens een lichte vorm van geirriteerde paniek. Tussen de vele stoelen van de gelegenheid door banjerde een vrouw van een jaar of 55 met een stevige kinderwagen richting een door haar gespotte vrije plaats en tafel. Geen een al dan niet bezette stoel die ze passeerde werd niet geraakt. En ze gaf geen echt idee dat het haar speet. In plaats daarvan praatte ze met haar kleinzoon van een paar maanden die in die wagen lag en deed dat op een toon dat iedereen het hoorde. ‘Kijk nou eens, wat oma doet, ze heeft haar rijbewijs niet bij zich, en dan stoot je wel eens ergens tegen aan…..’. Het was een vorm van aandacht vragen en tegelijk negeren van het publiek in deze gelegenheid. Waar men normaal op lage toonhoogte met elkaar de dingen van de dag doorneemt ging deze oma onverdroten verder. Sprak over koetjes en kalfjes en gaf vooral een verslag van alles wat ze zoal deed. Zoals dat ze nu haar jas ging uittrekken, haar tas even weg legde, dat pappa en mamma zo zouden komen en dat ‘hij’ zo’n mooie jongen was. Het leek een iets te ruimhartig opgezet toneelstuk. Haar wat logge lijf nestelde ze op de absoluut te kleine stoel.

REC_0003_editedZe parkeerde de kinderwagen zodanig naast een andere tafel dat de mensen die daar zaten er nooit meer van hun stoelen konden komen. En maar doorkwekken, in het luchtledige. Net zoals je mensen hebt die veel te luid in hun telefoon praten en mededeling doen van alles wat er in hun leventje belangrijk was of is, maar daarbij geen enkele rekening houden met wat er om hen heen wordt opgepikt van al die informatie. En voor de goede orde; ik wil er als passant of aanwezige in restaurant of trein ook niets van meekrijgen. Immers, het is vaak volkomen onbelangrijk. Laten we wel zijn, veel mensen maken niks mee, niets wat de kranten haalt, niets wat de wereld veranderen zal. Ze zijn koningen en vorstinnen in hun eigen omgeving, maar niet daarbuiten. Enige bescheidenheid past je dan. Nog even los van het feit dat een grote kinderwagen misschien niet past in een relatief beperkte ruimte als zo’n petit restaurant en dat je dan tenminste even excuses maakt voor het forceren van een doorgang als je perse naar het laatste tafeltje moet wat je in je blikveld krijgt.

Huilen 2Hoe dan ook, even later verschenen de jonge ouders van het kleinkind in oma’s wagentje en werd de spreekstem van de groep mensen waartoe zij behoorde gedempter. De jongere generatie begreep iets meer van de omgevingsfactoren dat de slechte sturende oma bij binnenkomst. De kale plekken op de stoelen die waren geraakt door de kinderwagen neem je maar op de koop toe. Oma was trots, en dat zouden we allemaal weten. Luidkeels, en zonder iemand specifiek toe te spreken…..