Voor mensen uit de protestante hoek is die Maarten Luther een soort van held. Hij schreef allerlei protesten tegen de toen heersende katholieke instituties en nagelde die ook nog eens aan een Duitse kerk. Stond aan de basis van de Reformatie en wilde gelovigen het zuivere geloof van Christus zoals vastgelegd in de Bijbel bijbrengen. Geen rangen en standen meer, geen alles wetende Paus, geen aflaten of vergeving der zonden. Puur geloof en weten dat God je pas later zou beoordelen op dat ware geloof. Minder bekend is dat hij in zijn uitingen ook heel wat fel antisemitische uitingen deed die bij de toenmalige bevolking van Europa gretig aftrek vonden.
Immers, zijn verwijten waren ook die je hoorde bij de katholieken waartoe hij voor zijn revolutie feitelijk behoorde. Wie hadden ook al weer die arme Jezus aan het kruis helpen nagelen? Wie geloofden niet in dat Verlosserverhaal rond de Christusfiguur en erkenden hem ook niet als zodanig? Juist. En dus vond Luther dat hij het anti-joodse gevoel nog wel een beetje mocht aanwakkeren. En hij deed dat met verve. Zaadjes werden planten en de basis voor expliciete jodenvervolgingen door de eeuwen heen groeiden als kool. Met name in Midden- en Oost-Europa was het joodse volk heel lang kind van de rekening. Opgejaagd door soms hun eigen stads/dorpsgenoten trokken ze westwaarts en kwamen vaak uit in onze streken. Waar ze dan weer een toekomst opbouwden, vaak in armoede en ellende, maar toch. Nederland was op dat punt altijd een vrijhaven voor hen die elders werden vervolgd.
En zeker zij die zich aanpasten of meewerkten aan de instandhouding van de welvaart en samenleving hier waren meer dan welkom. Uiteindelijk waren het de Nazi’s die de leer van Luther op dit punt nog eens op industriele wijze een eigen invulling gaven. Waarbij veelal ook christelijke mensen de andere kant op keken. Triest hoe de geschiedenis in die jaren zo rood kleurde van het bloed der slachtoffers. Mede veroorzaakt door iemand die dat vast niet zo in gedachten heeft gehad toen hij zijn geschriften verspreidde en eigenlijk alleen zijn liefde voor de in zijn ogen ‘enige’ God op papier zette. Luther is samen met Calvijn oorzaak van de scheuring in de christelijke kerk die tot tot nu toe nog steeds plaats vindt. Aanhangers van deze twee lieden zijn het op veel punten anno nu nog steeds niet eens. Vechten mekaar de tent uit over sommige delen van dat boek waaraan ze hun waarheden ontlenen. Het anti-semitisme is gelukkig wel wat verdwenen. Door de jaren heen leer je kennelijk. En rust er ook een last op de schouders van schuld hebben aan…. Het abjecte anti-joodse denken is nu opgepikt door de volgers van weer een ander geloof. Nieuw, feller, maar even gevaarlijk. Het is wel zeker dat zulk gedrag juist door Luther zou worden veroordeeld. En terecht. En zo zal duidelijk zijn dat gebeurtenissen uit het verleden met de ogen van nu op andere wijze mogen worden bekeken. Kritischer, logischer, maar zeker ook verstandiger. (Beelden: archief/internet)
Altijdmijnmening 