De Tweede Wereldoorlog hakte er wat betreft het rijdend materieel van de Amsterdamse GVB stevig in. De bezetter nam een deel van de tramvloot mee naar huis als souveniers nadat het duidelijk werd dat Nazi-Duitsland op haar retour was. Dus moest men na de bevrijding roeien (rijden) met de riemen die men had. En die riemen waren schaars en ook min of meer uitgewoond. Toch kreeg men al snel een soort van rijschema overeind en konden de Amsterdammers weer naar school of kantoor met het openbaar vervoer. Men leende intussen trams uit andere steden, verbouwde oudere trams op zodanige wijze dat die wat meer comfort boden dan voorheen. Maar men snapte ook dat er nieuwe trams bij moesten komen die dat comfort nog eens extra zouden verhogen.
En na lang wikken, wegen, bekijken, onderzoeken en experimenteren besloot men een order te plaatsen in eigen huis. Een ontwerp van het GVB zelf kreeg de voorkeur boven allerlei andere trams vanuit fabrikanten die ook wel aan de slag wilden voor de Amsterdammers. De drie-assige trams waren geboren. Wagens met een erg aardig en toen modern uiterlijk. Vouwdeuren voor in- en uitstappen, een aparte zitplek voor de bestuurder en ook de conducteurs. Het signaal voor stoppen bij een halte werd voortaan visueel gegeven via verlichte glaasjes in de wagens en door een afgesloten cabine met verwarming waren deze trams een grote stap vooruit ivm de oudere blauwe twee-assers.
Een ding was wel jammer, want de beste aandrijving voor deze trams zou moeten komen uit Duitsland en dat was natuurlijk in die tijdsperiode ondenkbaar. Dus besloot men motoren te gebruiken uit oudere tramtypes die waren of werden gesloopt. Omdat de nieuwe trams nogal lang en zwaar bleken waren die motoren voor de moderne trams aan de zwakke kant. Daarbij moesten ze vaak over de hogere bruggen van de stad heen met volle last en dat ging niet van een leien dakje. De drieassers waren met hun aanhangers ook zodanig lang dat men sprak van ‘treinen’ en die konden op de lijnen die bijvoorbeeld door de smalle Leidsestraat heen moesten elkaar op de passeervlakken boven op de diverse bruggen niet passeren. Kortom er moest veel gesleuteld worden om de trams volledig inzetbaar te maken.
Toen in 1956 de eerste gelede en nog moderner trams in de stad arriveerden werden de drieassers vaak gezien als backup voor dat toen moderne materiaal. Vaak liet men dan alleen motorwagens op reservediensten rijden. Een deel aangepast met o.a. een nieuw lijnbord boven het voorraam, zoals bij die gelede trams die hen eigenlijk moesten aflossen. En feitelijk werden de eerste drieassers al sneller gesloopt dan normaal in Amsterdam bij trams het geval was. Toch bleven ze in allerlei vormen maar afnemende aantallen nog wel actief tot en met 1985. Toen pas gingen de laatste exemplaren naar sloop of musea die er eentje wilden hebben. Een enkel exemplaar verdween naar vrijplaatsen aan de rand van de stad waar ze zelfs als woningen werden ingericht. Al met al was het een opvallend tramtype dat ook een norm zette voor alle volgende opvolgers. Comfort, snelheid, bedieningsgemak en ook simpel onderhoud. Ik bewaar goede herinneringen aan die trams die altijd op de wat chiquere lijnen van het GVB reden. Want de passagiers in sommige wat duurdere wijken van de stad wilden niet meer in de oude half open blauwen worden vervoerd maar in comfortabele omstandigheden. En dat kon in die drieassers. (beelden: Archief/internet)
Onlangs ving een man in het plaatsje Tolkamer, op een paar honderd meter van de Duitse grens en aan de Rijn gelegen, een meerval van pakweg een meter 75 groot. Een enorm dier dat vrijwel zo groot was als zijn trotse visser. Opmerkelijk was dat de man die het dier had gevangen (even los van de wenselijkheid daarvan) relatief bescheiden zijn verhaal deed. Maar een vriend die bij hem was deed een opmerkelijke uitspraak en die noopte me tot het schrijven van dit blog. Hij stelde dat we nu in 2017 aangeven dat het dier 1.75 mtr was maar dat dit monster in tien jaar tijd zal uitgroeien tot 1.99mtr en dat de vangtijd door de loop van de jaren heen zal uitgroeien naar 6 tot 8 uur en een gevecht op leven en dood. Zo gaat dit inderdaad vaak. Overdrijven is een kunst, en sommige mensen kunnen dat net zo goed als vissers.
Verhalen gaan vaak door de jaren heen een eigen leven leiden. Kijk maar eens naar verslagen van ongelukken of desnoods oorlogsverhalen. Het wordt door de loop van de jaren steeds groter. Heldendaden zijn wellicht helemaal niet zo heroïsch verlopen als we ze hebben leren kennen. Maar zijn al die verhalen wel enorm overdreven. En wie in zijn omgeving kijkt kent vast wel mensen die neigen naar overdrijving als het gaat om verhalen vertellen. Veelal herkenbaar aan het gebruik van woorden die uitspraken versterken. ‘Enorm’ ‘erg’ ‘verschrikkelijk’ ‘heel’ ‘veel’ etc. Zware termen om het om het beschreven onderwerp aan te dikken. En door dat gedrag krijg je wel vaak de belangstelling. Het is niet iedereen gegeven held(in) te zijn in een eigen verhaal. Maar de overdrijver kan dat. Ik herken ze al snel. Ben zelf een verhalenverteller, soms met een zweem van…..erin. Heb een feilloos gevoel voor hen die een verhaal aandikken om er zelf beter of interessanter door te lijken. Mensen die ‘echt enorm veel pijn’ hebben als ze wat keelpijn vertonen, of die ‘waanzinnig moe zijn’ van een wandelingetje door bos of stadsomgeving.
Of die er van uit gaan dat gemiddeld eigenlijk ‘groot geschapen’ zou moeten zijn. Bescheidenheid is hen vreemd en je ziet ook vaak dat zij veel beelden van zichzelf verzamelen voor in het al dan niet digitale album. ‘Ik’ staat centraal en zeker niet de ander. Maar ze zijn er niet minder leuk door hoor. Juist in dat overdrijven zit vaak de aantrekkingskracht voor anderen. Gewoon een verhaal breder maken dan het was en je weet dat mensen naar je luisteren. Kracht van de creatieve geest ook vaak. Want overdrijving is in de reclame onderdeel van het succes. Zou ik er daarom wat last van hebben? Vast! Maar wat ik er mee bereikte zorgde ook voor succes en dat is nooit weg. En dan overdrijf ik er helemaal niks aan. Ik neem aan dat alle lezers verder van de bescheiden en ingetogen soort zijn? Dan wordt het vast heel rustig nu….
Altijdmijnmening 