Graven naar bodemschatten…

Weet je nog dat ik een paar weken geleden in een blogverhaaltje aandacht vroeg voor mijn vriend Hans die samen met zijn vrienden de omgeving van Soest onderzoekt met zo’n metaaldetector? Vast toch? Nou die toen beschreven expositie is een succes! Het trekt heel wat mensen naar het Museum Soest die daar normaal niet zo snel zouden binnen stappen. En dat gun ik Hans ook zeer. Hij staat niet voor niets soms week in week uit in zijn speciale outfit in de modder te trappen om zaken te vinden die voor ons en wellicht toekomstige generaties van belang zijn. En ook een geschiedkundig belang dienen.

Immers, je kunt via deze expositie zien hoe de lijnen van de handel liepen in ons land. Welk geld werd gebruikt. En over gebruik gesproken, naast talloze pijpenkoppen (de meest gevonden bodemschatten in ons land) vindt Hans ook klosjes die werden gebruikt om wol te spinnen, maar ook allerlei godsdienstige (lees Christelijke) uitingen. Ringetjes, oud gereedschap, kogelhulzen, oude spijkers, maar ook troep die op het oog niets waard is, maar wel goed vertelt hoe de ontwikkeling van de techniek ging in de loop der jaren. Een oud automodel van ver voor de oorlog. Er zit geen lak meer op en de bodem is verdwenen, maar de carrosserie verraadt dat het een oude Amerikaanse auto op schaal was vanuit de jaren dertig. Ooit verloren speelgoed van een wat rijker kind.

Zo maar in de bodem, en nu in de vitrine. Hans legde ons tijdens het bezoek aan zijn (..) expositie ook uit hoe die bodem op zich in elkaar steekt. Er hangt een soort doorsnede van de grondlagen aan de wand en daarbij zie je dat hij met zijn vrienden in de bovenste lagen van de aarde onder hem woelt. Daaronder zit een zandlaag (typisch voor die omgeving) en daaronder een keiharde laag met allerlei sendimenten van vroegere planten en desnoods bouwsels uit de pre-historie.

En daaronder zit dan de grond die soms leidt tot vondsten als een oude Romeinse vesting, geplaveide weg of zelfs een schip. Het Eemgebied, waar Soest toch ook nog toebehoort, kende veel vestingsplekken uit die oudheid en het is niet zo gek dat als je een beetje diep graaft er van alles en nog wat wordt gevonden. Want ook die oerbewoners kieperden van alles en nog wat gewoon weg als het zo uit kwam. Hetzelfde geldt voor soldaten die op het Soester Hoogt hun musketten afvuurden, wellicht op jacht naar iets wat snel rende of vloog in de hoop op een lekker vers hapje. De gebruikte onderdelen voor het maken van vonken die zo’n oud pistool of musket deden vuren, werden gewoon weg gegooid maar zorgden ook voor extra afval. En met wat woelen komen die boven de toplaag van de modder. Beetje schoonspuiten en hup, weer een bodemschat.

Wat dat spuiten betreft, heel aardig is ook dat in het Museum Soest nu ook een leuke maar bescheiden collectie te vinden is over de Brandweer Soest. Van modellen tot een oer-oude waterpomp, communicatie-apparatuur en zo meer. Ben je er toch, kijk dan ook even bij die collectie rond. Je staat verbaasd over hoe primitief die vuurbestrijders hun taken erg lang hebben moeten doen. Kortom, oud is leuk, meuk is geschiedenis en van die historie kunnen we veel leren. Ik deed dat ook, met Hans als gids. En dat werd een leuke zaterdagmiddag. Tot begin juli loopt deze expositie nog in Soest en als je er heen wilt moet je het wel een beetje gaan plannen. Maar heb je gegarandeerd ook een aardige middag.

Hans en de (Romeinse) geschiedenis van Soest..

hans-peters-en-friends-op-de-heiSoest ligt op een wat verhoogd niveau. Dat zie je terug aan de huizen daar. Men kijkt er letterlijk op de omgeving neer, maar dat is verder vooral figuurlijk ook zo bedoeld hoor. Zandgrond en een mooie historie die al terug gaat naar de tijden dat het oerijs hier welig tierde en de latere Romeinen er nog wel eens doorheen trokken hebben het gebied hier net zo gevormd als de latere bewoning van het Koninklijk Paleis in buurtgemeente Soestdijk of de ooit in de buurt gevestigde vliegbasis van Soesterberg. Dat zand in de bodem heeft niet alleen een dempende werking op de omgeving, het is er lekker rustig als je de doorgaande straten vermijdt, maar die bodem verbergt ook het nodige aan interessante zaken. Die graaf je niet zo maar even op, daar moet je eerst met gespecialiseerde apparatuur naar zoeken. En dat is nu precies wat mijn goede vriend Hans met zijn maten daar in de omgeving regelmatig doen. Al dan niet met toestemming van de lokale agrarische bevolking in de regio lopen ze als het weer het toelaat met hun detectie-apparatuur heen en weer te schuifelen over de Soester akkers op zoek naar…..ja naar wat eigenlijk? Als Hans begint te vertellen over zijn bijzondere vondsten raak ik er vaak al snel door verbaasd.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Van Romeinse of Middeleeuwse muntjes, speciale potscherven, stukjes oud textiel, maar ook gewoon afval uit meer recente tijden. De hele geschiedenis van het gebied komt voorbij en Hans kan er smakelijk over praten. Thuis heeft hij net als zijn zoekvrienden een mini-vitrine ingericht met de meest bijzondere zaken die uit de grond kwamen, maar omdat ze toch behoren tot de geschiedenis van de stad en de omgeving mogen ze vanaf 14 april a.s. wat vondsten en hun apparatuur uitstallen in het lokaal bekende en qua algemene exposities interessante Museum Soest. Aansluitend op de normale exposities daar staat Hans er met zijn spullen en legt de liefhebbersgroep waartoe hij behoort in woord en geschrift uit wat ze zoal zijn tegen gekomen en hoe ze deze passie beoefenen. Niet alles is zo leuk als het lijkt, niet elke boer een vriend van de onderzoekers en niet elk object meteen waardevol. Dat lijkt soms meer dan het is. Maar de historische waarde is soms van groter belang dan enig geldelijk gewin.

museum-oud-soest-1Vandaar ook deze expositie. Gewoon om kennis te delen en mensen te kunnen uitleggen welke ‘lagen’ de geschiedenis van Soest eigenlijk kent. Hans is daar goed in, dat weet ik, en als gepensioneerd overheidsdienaar maakt hij graag tijd vrij voor hen die met serieuze vragen naar hem toe komen. En mocht je daar behoefte aan voelen speelt hij ook nog even een riedeltje op het in het museum aanwezige kerkorgel…. Ik heb het allemaal van nabij mogen meemaken en dat is alleen al een reden om het iedereen aan te raden dit fraaie museum eens te bezoeken. Want naast deze expositie is er nog veel meer te zien in dit meer dan stijlvolle gebouw aan de Steenhofstraat 46, 3764 BM Soest. Toegangsprijzen bezoek Museum Soest. Bezoekers tot en met 12 jaar € 1,00,  Bezoekers 13 jaar en ouder € 5,– Entree en rondleiding    € 6,00

Een eeuw oorlogvoering…

GMC in Japan 1947Als je nu militair je punt wilt maken is er een ding dat je absoluut niet moet doen. Je ingraven en vanuit loopgraven trachten je evt. tegenstander uit te schakelen. Daar komen minder goed georganiseerde legers al snel achter. De moderne vijand rijdt of vliegt om of over je heen en een beetje tegenstander beschikt over een luchtmacht die bestaat uit speciale vliegtuigen of helikopters waarmee je grondtroepen effectief te lijf kunt. Het was een eeuw geleden nog zo dat men de vijand bestreed met in het achterhoofd de scholing die de toenmalige generaals hadden gehad in de 19e eeuw. In die periode ging je te paard of met getrokken bajonet op de tegenstander af en trachtte zo diens weerstand te breken. Maar de Eerste Wereldoorlog bleek een soort kruispunt tussen oud en nieuw. Binnen vier jaar ontwikkelde zich een effectief luchtwapen, tanks, kanonnen die tientallen kilometers ver konden schieten en de mitrailleur die hele generaties vijandelijke soldaten kon uitschakelen. Bommenwerpers en zeppelins zorgden voor dood en verderf onder de burgerbevolking. Toch probeerde die aan tradities vast houdende generaals om met charges vanuit de eigen loopgraven al die jaren lang een paar schuttersputten van de vijand te veroveren. Het bleek een zinloze oefening en zorgde voor een afloop van de gruwelijke wereldoorlog die in feite als onbeslist kon worden betiteld.

217408 - EHLE - 140486 - Westland Lynx MLD 262 hovering Scan10512Al werd Duitsland aangewezen door de geallieerden als aanstichter van het conflict en legde men met het opgelegde Verdrag van Versailles de basis voor het nieuwe conflict van een jaar of twintig later. Oorlog is sindsdien volkomen veranderd. Vliegtuigen maken nu de dienst uit, al dan niet bemand, en men kan met satellieten de vijandelijke troepenbewegingen aardig in kaart brengen. Digitale oorlogvoering is in staat om de samenleving van de tegenstander compleet te ontwrichten en als het echt moet zijn er raketten die in staat zijn de hele wereldbevolking naar de rand van de afgrond en uitsterving te brengen. Bij regionale spanningen zoals we die nu meemaken zien we hoe de oorlog is veranderd. De Pick-up-truck is een nieuw wapen geworden. Snel, beperkt van omvang en vaak bemand door lieden die er kriskras mee door de vijandelijke linies trekken. Overigens zijn ze met een goede gevechtshelikopter vrij eenvoudig uit te schakelen, maar de meeste strijdmachten waar tegen deze revolutionaire strijders oorlog voeren, bezitten die heli’s nu net niet.

Maan-Saturnus 5 met Apollo 11 start op weg naar de maanMet name de grootmachten zijn langzaam aan getraind geraakt in het niet meer benutten van enorme legers die log en moeizaam door lastig terrein heen moeten ploegen. Nee, men gebruikt drones, vliegtuigen, bommenwerpers en als het moet special forces. Ook bij de Russen heeft men veel geleerd van het pak slaag dat het Rode Leger kreeg in Afghanistan. De lessen daar geleerd pas men nu toe in de Oeral en Oekraïne. Het bespaart veel eigen mensenlevens terwijl de effectiviteit groot is. Daar kon men ten tijde van de Eerste W.O. in Frankrijk, België, Oostenrijk, Rusland, Turkije, Oostenrijk en Italië slechts van dromen. Maar dat was dan wel een eeuw geleden. Dat conflict toen kostte 18 miljoen jonge mensen het leven. Dat soort verliezen neemt men nu niet meer op in de planning. Al weet je nooit hoe men bij de tegenstander rekent. Maar goed ook. Als je ziet wat er allemaal loos is in de wereld krijg je toch de kriebels soms….