De kop van dit blog refereert aan de uitspraak die in ons land vroeger nogal eens werd gebruikt voor in films of boeken opgevoerde koeienjongens die het zo lastig hadden met de Amerikaanse Indianen.
Want die ‘arme jongens’ werden bedreigd met van alles en nog wat en moesten zich daar wel met veel geweld tegen verdedigen. Indianen de grote en vooral krom Engels sprekende vijanden van die voor ons zo herkenbare cowboys voorzien van hun stoere uitrusting en colts met lange loop. De sigaretten losjes in de mond. Slachtpartijen veelal het gevolg van bepaald gedrag en dat land van die Indianen toch maar mooi ontgonnen. De blanke mens als superieur aan die roodhuiden die maar een beetje rondhingen op de prairie en in tenten woonden met hun (in films) bloedmooie vrouwen. Nee, dan was onze veelal Europese beschaving toch wel superieur.
Zo ging dat in die vele boeken en films waarvan een aantal toch zeer beroemd werden en het patroon elke keer gelijk. Waar we toen volkomen aan voorbij gingen was dat die Euro-Afrikaanse cultuur helemaal niet thuis hoorde in dat nieuwe Amerika of Canada. Als we spreken over kolonisatie moeten we dat Amerika vooral niet vergeten. Europeanen op verkenningstocht door de voor hen veelal onbekende wereld eigenden zich met donder en geweld hele werelddelen toe waar ze vruchtbare gronden vermoedden en de lokale bevolking inschatten als ‘wild’ en ‘gevaarlijk’.
Het patroon was overal gelijk. Indiaanse volken (helaas, die term kregen we door Columbus die bij ontdekking van Zuid-Amerika meende in India te zijn terechtgekomen via de westelijke route) streden met veel moed en soms wanhoop tegen de invasie van allerlei volken die toen vonden dat ook zij recht hadden op een stukje van dat nieuwe land. De Ieren, Zweden, Britten, Fransen, Duitsers, Nederlanders, Russen, Portugezen, Spanjaarden en niet te vergeten Italianen kregen allemaal de kans op een stukje van dat grote land, mits ze het zelf ‘ontdekten’. De grote tochten over land voor dat doel gedaan met karavaans die bewapend het binnenland introkken en daar piketpaaltjes sloegen waar nieuwe farms werden ingericht en met vee of koren een nieuwe realiteit maar ook economie werd opgebouwd.
Al die staten in de 18e eeuw verenigd i n de VS waar men later nog een bloedige oorlog uitvocht over het recht al dan niet Afrikaanse slaven te mogen houden, met alle gevolgen van dien tot nu toe, maar niemand die zich druk maakte over de eigenlijke inheemse bevolkingsgroepen. Die stopte men weg in reservaten en zag ze als ‘nulmensen’, nog lager in te schatten dan de Chinese gastarbeiders die ooit werden binnengehaald om de spoorwegen aan te leggen in dat immense land. En dat is in het hele Amerikaanse continent nergens anders. Van Canada tot het uiterste zuidelijke puntje van Zuid-Amerika. De voertalen zijn Spaans, Portugees, Engels en Frans, maar weinigen kennen de oude talen nog van de oerbevolking. Ik blijf dat schrijnend vinden. Black Lives Matter maakt zich druk om haar rechten in die VS, al dan niet terecht, maar Red Lives Matter is een roep om gerechtigheid door een volkomen verdrukte groep mensen die straks door voortdurend restrictief beleid zal zijn uitgestorven. De ontdekking van de nieuwe wereld en die cowboys met hun wapens zorgden voor een hoop ellende. En zo zie je maar dat massa-immigratie van mensen met een totaal ander wereldbeeld dan het jouwe niet meteen verrijking betekent maar juist verarming en ongewenste verkleuring. De koiboys van toen nu de loverboys en fanatici met een bijzondere agenda. Geschiedenis leert soms veel. Maar je moet er wel even voor open staan. In het land van blinden is eenoog koning. (Beelden: internet)
Toen Columbus met zijn vloot van vrij kleine schepen op ontdekkingsreis was en hoopte via de westelijke zeeroutes, tot dan onbekend, want de aarde was toen immers nog plat…, naar Indie te varen, werkte zijn ‘kompas’ minder goed dan gedacht en kwam hij terecht in wat we nu Zuid-Amerika noemen. Hij wist zeker dat hij op de juiste plek landde en was verbaasd over de mensen die daar rondholden. Veelal in bonte kledij, soms half naakt. ‘Wilden’ vanuit zijn katholieke optiek en al snel tot ‘Indianen’ omgedoopt. Dat deze lieden niet wild of achterlijk waren bleek wel uit de geweldige geschiedenis van die volken. De Azteken en zo meer. Zowel de Spanjaarden als Portugezen gingen later graag nog eens buurten en brachten het voor hen belangrijke heilige geloof van Rome tot in de verste uithoeken van het nieuwe continent aan de man en vrouw. Wie vasthield aan zijn eigen cultuur of geloof kon rekenen op kerstening of erger. Samen met de uit Europa overgebrachte ziekten decimeerde men zo de oude volken tot een minimaal bestaan.
In het deel van de Amerika’s wat we nu de V.S. noemen en Canada kwamen ook de andere Europese ‘beschavingen’ even kijken en namen stukje bij beetje lappen grond in bezit die kennelijk van niemand waren. De lokale ‘Indianenstammen’ werden niet gezien als eigenaren van de grond en al snel werd Noord-Amerika toegevoegd aan o.a. het Britse Koninkrijk. Een paar stukjes kwamen nog wel in handen van andere staten, daaronder Nieuw Amsterdam dat door de Nederlander Peter Stuyvesant werd ontgonnen tot een handelsvestiging. Ook de Fransen maakten delen van het nieuwe Amerika buit. En de nieuwe bewoners die door de eeuwen heen die kant op trokken vochten stevige conflicten uit met de lokale bevolking. Sioux, Cherokee, Pawnee etc de verengelste namen voor die volken. Het ene volk was daarbij wreder ten opzichte van de Europese pioniers dan het andere.
Cowboys en Indianen. Tot niet te lang geleden was de keuze waar je uit verhalen over die gevechten sympathie voor had simpel. Die enge roodhuiden waren wreed en die arme gezinnen die vanuit Engeland of Ierland daar heen trokken om een nieuw bestaan op te bouwen en de Heer te dienen natuurlijk alleen maar van het goede doordrongen. Toen de V.S. een eigen staat waren geworden en een federaal leger op trok tegen de Indianen ontlokte dat een grote burgeroorlog die in het wrede nadeel van de oer-bewoners in het land werd beslecht. Zij werden steeds meer teruggedreven naar reservaten waar ze in hun eigen cultuur mochten samenleven zonder met de andere bewoners van het land in aanraking te komen.
Die als het zo uitkwam, graag knabbelden aan die reservaten om zo hun land en macht nog wat verder uit te breiden. In het huidige Amerika is de Indiaanse bevolking nog steeds te vinden. Met een vergrootglas, dat wel. En men behandelt die lui echt als tweederangs inwoners. Als je dus weer meeloopt in demonstraties voor de zwarte bewoners in de VS die zo slecht worden behandeld door de politie(wat je daar ook van moge denken of vinden), wellicht ook goed om nog eens mee te nemen in de besluitvorming dat juist die oerbewoners van Amerika alle rechten en reden zouden hebben om eens goed te demonstreren en om geweldige schadevergoedingen te vragen. Wat ook geldt voor andere oerbewoners van gebieden op aarde waar ooit in hun geschiedenis ontdekkingsreizigers hun voet aan wal zetten. Soms heb je de geschiedenis nodig om het heden te duiden. Zonder vervalsing, met open ogen, en een dito instelling. Je schrikt dan denk ik van de gevolgen van al dat exploreren. Overigens zonder alleen naar het zgn. witte ras te wijzen. In vroeger jaren was ontdekken wat elders te vinden (of te halen) was normaal bij vele volkeren. Al waren die Europeanen over het algemeen wel grote zeevaarders. En daar begon niet alleen de triomf, ook de ellende….voor anderen! (Beelden: Internet )
Altijdmijnmening 