Als oud-katholiek blijf ik altijd wel een grote interesse houden voor de kerkgebouwen die dit geloof door de eeuwen heen heeft voortgebracht. Vaak door vele jaren lang ambachtelijk bouwen onder leiding van zelf stevig gelovige architecten zijn heel wat monumentale kerkgebouwen in ons landschap verschenen. En ik gebruik die laatste term bewust, omdat kerken op afstand al vertellen dat ergens een woongemeenschap van godsvruchtige mensen te vinden was. Daarnaast waren de kerktorens prima uitkijkposten voor hen die vreesden dat hun dorp of stad door vijanden of pakweg natuurgeweld gevaar zouden lopen.
Kwam of kom je op afstand voorbij een dergelijke plek is de toren van de kerk vaak de eerste kennismaking. Dat geldt zeker voor de stad Woerden. Stad met grote historie die al terug gaat naar de Romeinse tijden, maar dat is nu voor dit verhaal niet zo van belang. Men kent daar een enorm kerkgebouw dat je inderdaad op grote afstand al kunt bewonderen. Van dichtbij is het een meer dan indrukwekkend gebouw. De kerk kent een grote toren, (77 meter hoog) en een kruiskerkvorm waar dan weer kleinere torentjes op zijn aangebracht. Het geheel werd in 1892 gebouwd naast het zgn. Kasteel in deze stad, en staat inmiddels op de monumentenlijst. De fundamenten leunen ook nog eens op de resten van een kerk uit de 12e eeuw..
Onlangs bezochten wij deze stad en konden de kerk even van binnen bekijken.
Dat viel bepaald niet tegen. Indrukwekkende glas/lood-ramen met de nodige afbeeldingen, aparte kapellen voor o.a. de Maria-verering, keurige indeling, en men speelde er zachtjes Gregoriaanse muziek opdat de sfeer bijpassend was voor de bezoekers. Het gebouw is uitgevoerd in neogotische stijl passend bij de bouwperiode, en kent een fraai orgel dat werd gebouwd door Jos Vermeulen, een naam op dit gebied. De kerk is genoemd naar Sint Bonaventura die ik uit het rijtje bekende tot heilig verklaarden niet zo goed ken. Maar ik heb dan ook niet zo goed opgelet bij het uit het hoofd leren van die soort figuren. Blijft de conclusie dat dit een imposante kerk is en dat we er als geboren en getogen Nederlanders trots op mogen zijn dat een dergelijk instituut nog bestaat. Er gaat al genoeg verloren aan vaste waarden in dit land….Maar Woerden laat zien dat het ook anders kan… (Beelden: Prive)
Ik geef direct toe dat ik ergens nog wel een restantje katholicisme in me heb zitten. Niet zo zeer voor wat betreft de godsdienstinhoud, maar wel met sommige uiterlijkheden van het instituut. Gek op kerken gebleven. Prachtige historische gebouwen vaak. En de beleving van het enige ware geloof (..) is natuurlijk omgeven door veel optische verfraaiing die mij wel bekoort. Als het dan toch moet, dan maar zo. En niet anders! Hoe dan ook, een kerk die al een flinke tijd op het verlanglijstje stond om nog eens vanbinnen te bekijken was de St. Jans-basiliek in Den Bosch. Een van de bezienswaardigheden van die verder ook zo gezellige stad. Maar de keren dat wij er voorheen waren was er telkens een reden om het gebouw niet te bezoeken. Steigers in verband met een verbouwing of restauratie, een toegangsprijs die men vroeg om erin te mogen (doen wij principieel niet aan mee) of lange files voor de ingang. Toen we dan ook onlangs weer eens in Den Bosch verkeerden en we er zo maar zonder enig probleem in mochten, dachten we: ‘Kijk, dit is onze kans’ en we liepen er vol verbazing in rond. Dit is geen kerk, dit is geen kathedraal, dit is een basiliek. Brabantse gotiek, prachtige ornamenten, dito gebrandschilderde ramen. Van oorsprong daterend uit 1366 werd de kerk door de loop van de jaren heen uitgebouwd tot een kathedraal en in 1929 gekroond tot basiliek.
Wat je ziet is prachtig. Er zijn overal afbeeldingen te zien die te maken hebben met de katholieke leer door de jaren heen. Het orgel is een prachtig ding dat al stamt uit 1617 maar waaraan een heel verhaal kleeft voor wat betreft de bouw en afstemming van het geluid. Pas in de 18e eeuw kwam het ding echt op toon. Best lang voor een orgel. Maar dan heb je oog wat. De St. Jan is 115mtr lang, 62 meter breed, het koepelgewelf in het midden is 41 meter hoog. De hoogste toren kent een lengte van slechts 73 meter. Dichter bij God kon men indertijd niet komen kennelijk. Maar vanuit diens troon ‘in den hemel’ zal hij dit eerbetoon aan zijn bestaan vast niet kunnen missen. Terwijl de St. Jan best een indrukwekkend complex is, blijkt dat in de omgeving weinig tot niets lijkt op de bouwstijl van deze kerk. Dat zie je op andere plekken weleens anders. Hij lijkt in veel opzichten op andere kerken in het Brabantse, maar heeft weer niets van de majestueuze kerken die door bouwmeester Kuypers zijn neergezet. En ja, ook deze kerk viel ooit in handen van de hervormden. In 1629 werd de eerste dienst van die stroming gehouden in de St. Jan. Pas in 1810 kregen de katholieke gelovigen met dank aan Napoleon hun eigen kerk en bisdom weer terug.
Een paar jaar later vloog de westertoren (nee niet die in de hoofdstad…) in brand. Twaalf jaar later was de schade pas hersteld. Maar toen was er meteen een heel klokkenspel in gehangen, een oude wens van de katholieke gemeenschap. U ziet, ik heb mijn huiswerk gedaan. Tijdens ons bezoek zagen we nog een expositie over de Lijkwade van Turijn. Interessante expositie over een van de meest bediscussieerde zaken uit de katholieke geschiedenis. Maar hoogst interessant ook. Na al die jaren dus toch bezocht. En weer het e.e.a. bijgeleerd. Ook dat is nuttig. Want wie niets meer (bij) leert is klaar om er definitief mee op te houden. En dat was ik niet van plan. Maar dat waren al die ‘belangrijke en rijke lieden’ die in de St. Jan begraven liggen ook niet. Geeft te denken…..
Op het tripje dat we onlangs maakten met onze vriendjes uit de polder kwamen we ook dit keer traditiegetrouw bij elkaar op voor beiden een uurtje rijden van de resp. woonomgeving. Die ontmoetingsplek ergens in het noorden van Brabant. Dat doen we al een paar jaar zo en het werkt prima. Lekker een bakkie doen met een taartje bij de lokale banketbakker en daarna naar een daar gelegen super-discount-store waar we altijd met iets naar buiten komen wat we voorheen nooit zelfs maar zouden hebben overwogen te kopen. Geweldige winkel met een enorm breed aanbod. Daarna gaan we dan door naar de bestemming van onze trip. Dit keer ging dat iets anders dan gepland. De auto zetten wij bij die ontmoetingen altijd neer voor de grote katholieke kerk van dat Brabantse plaatsje. Gemakkelijk te vinden en de auto veilig onder de ogen van de lokale parochie. Deze maal werden we bij terugkeer verrast. Tientallen leden van een landelijk bekende motorclub hadden zich verzameld rond een lijkwagen. 
Bij aankomst daarvan werden de vele Harley’s even op volle toeren hoorbaar gemaakt. Indrukwekkend.
En de parkeerplaats kende maar een enkele uitgang. Op enig moment beende een van de stevige motormannen op ons af. Dat voelde niet goed. Angst is een slechte raadgever, maar ook ik lees de kranten… Het viel mee. De man sprak ons keurig netjes aan. Of we ook bij de familie behoorden. Dan konden we nu evt. naar binnen. Wij vertelden dat we met onze auto’s vast stonden op de parkeerplaats en er graag uit wilden. Geen probleem, hij regelde dat even. Twee tellen later was er een uitgang van de parkeerplaats vrijgemaakt en reden we langs de opgestelde mannen. Dankjewel! Een stille zucht van verlichting verliet mijn keel…. Ach een beetje kwekken met zo’n man is prima, maar dit waren er wel erg veel……
Altijdmijnmening 