Lawaai? Nee, prachtig geluid…

In deze tijd van beroepsklagers, linksextremisten en namaakomwonenden is het geluid van vliegtuigen alleen al een reden om de hele dag te roepen dat de hele sector maar moet verdwijnen. Dat geldt ook voor de militaire luchtvaart. Ook al zijn we bang voor Rusland of Hamas, die luchtverdediging moet geen lawaai maken natuurlijk en de frustro-klagers (Leeuwarden heeft er ook last van) zagen het liefst dat alles wordt geregeld met zweefkisten en luchtballons. Maar dat zal niet snel gaan gebeuren. Het vliegtuigtype waarover ik het nu ga hebben was in die zin bepaald geen stille jongen.

De typische huil van de J79 straalmotor en de zwarte streep uitlaatgassen die de machine achterliet als niet vol gas werd gevlogen, maakte de Lockheed F-104G Starfighter tot een opvallend toestel. En dat niet alleen. De bouw van de kist was zodanig dat je kon spreken van een vliegende motor met piloot er in waaraan men twee messcherpe vleugels van korte spanwijdte had gemonteerd en een T-vormig kielvlak dat de Starfighter een heel bijzonder uiterlijk gaf.

Na een lange aanloop voor de beslissing en wat smeerolie via een bekende Prins van Oranje (zo ging het verhaal) kocht onze Luchtmacht (en die der Belgen) in navolging van de Duitsers deze superkist waarbij o.a. Fokker weer een behoorlijk deel van de productie voor haar rekening zou nemen. Trainingsvliegtuigen (in feite operationele machines met twee zitplekken in de cockpit) werden als een soort steunprogramma geleverd door de V.S. Onze Starfighters sloten naadloos aan qua uitvoering bij die van de Duitsers.

De G in de type-aanduiding had daar ook mee van doen. (G=German Initiative). Omdat ook elders in Europa die Starfighter de standaard jager zou worden werden diverse productielijnen geopend. Ook in Italie en Duitsland. Later kwamen er ook Starfighters uit Canada en Japan. Gek genoeg heeft Amerika zelf maar relatief weinig van deze toestellen gekocht of ingezet. De VS kozen in plaats daarvan voor de F106 Delta Dart van Convair in relatie tot haar eigen luchtverdediging. Onze vliegers (en met name ook de Duitse piloten) moesten wel erg wennen aan die Starfighter. Het was bepaald geen zweefvliegtuig en als je landde moest dat dus met ‘gas er op’ waardoor de snelheid bij die landing al rap 300km/u bleek te zijn. Remparachutes soms nodig om de snelheid op de baan kwijt te raken en in latere situaties monteerde men een haak onder de staart die dan speciaal gespannen remkabels moest pakken in geval van nood.

En nood kenden vele vliegers van de Starfighters. Er gingen er in Duitsland heel wat onbedoeld naar beneden door allerlei oorzaken. Een straalkist die dik Mach 2 kon vliegen en best gecompliceerd in elkaar stak was weinig vergevingsgezind. Bij de Duitsers werd de machine vrij snel de ‘weduwmaker’ genoemd. In ons land kenden we ook de nodige crashes en incidenten, maar eenmaal goed getraind als piloten en gewend aan zijn eigenaardigheden bleek de Starfighter een goed vliegtuig. En geschikt voor vele taken. Hij kon hoog komen, snel bij zijn beoogde doel zijn en ook een aardig last aan wapens meenemen. Meest opvallende feit in zijn Nederlandse geschiedenis was wel de aanval op een trein bij De Punt om daar een einde te maken aan een gijzeling van vele dagen door Molukse kapers.

Alleen al door met vol gas en naverbrander aan over die trein heen te vliegen was een formatie Starfighters goed voor enorme verwarring bij die kapers die daarna door grondtroepen werden geneutraliseerd. Toen de General Dynamics F16 werd gekozen als opvolger van de Starfighter ging de Luchtmacht over tot een zoektocht naar landen waar men bij uitfasering van die kisten kopers kon vinden.

De meeste exemplaren gingen toen naar Turkije en Griekenland. Van de in totaal 138 Starfighters die Nederland ooit had zijn er nu nog maar een handjevol over die veelal te zien zijn in of bij musea. Elders in de wereld zijn er nog enkele als demo-vliegtuig in gebruik. Waarmee men die vele fans van het toestel tot ontroering kan brengen door dat specifieke geluid en die gevlogen bochten met de naverbrander aan. Voor de bekende klagers natuurlijk een ramp. Maar die tellen voor mij uberhaupt niet meer mee want die klagen al over een flapperende huismus. Het verhaal van de Starfighter is terug te lezen in het boekje van A. vd Zeeuw dat uitkwam in de reeks Vliegend in Nederland. Ik kocht dat in 2010 bij een Kringloopwinkel en las het onlangs helemaal uit. En genoot. (ISBN 9071553035) (Beelden: Yellowbird archief)

12 thoughts on “Lawaai? Nee, prachtig geluid…

  1. Over nut en/of noodzaak wil ik het niet hebben, maar een prachtig geluid? Voor de liefhebber dan , voor mij is het gewoon herrie hoor. Gelukkig hoor ik het hier nauwelijks , ik zal het ook zeker niet opzoeken.

    Like

    • Voor de goede orde, juist Zwanenburg is enorm uitgebreid met dank aan Schiphol en het daar aangeboden werk. Zij die gingen wonen in de aanvliegroute wisten wat ze deden want de start/landingsbaan die daar het geluid geeft lag er al toen het oude Schiphol nog actief was. Na 1967 werd het een van de vier hoofdbanen. En toch bouwde men er vrolijk op los. Overigens waren Starfighters daar alleen te horen toen Fokker ze nog wel eens invloog vanaf hun fabriek…..

      Like

      • Ik heb vroeger in Zwanenburg gewerkt, dus ik weet een klein beetje waarover het gaat. In de eerste zinnen van je blog heb je het volgens mij over lawaai van vliegtuigen in algemene zin, dus daar reageerde ik op 🙂

        iik vind dat vliegen duurder moet worden zodat mensen minder snel in zo’n ding stappen voor de zoveelste luxe vakantie. Op die manier wordt onze planeet dan een stukje rustiger.

        Like

      • We zijn het niet eens. Zwanenburg dankt haar ontwikkeling o.a. aan de CSM (vervuilende industrie) en de positie t.o.v. Haarlemmermeer en Schiphol. De start/landingsbaan 01-19 lag daar al in de jaren zestig en werd vooral benut voor de toen net nieuwe (en lawaaiige) straalvliegtuigen. Ondanks dat heeft men het dorp steeds meer in de polder uitgebouwd. Richting Schiphol. En dat kreeg in 1967 haar nieuwe centrale plek, dichterbij Zwanenburg. Maakte voor de uitbouw van het dorp niet uit, die werd doorgezet. Op die baan 01-19 landden en startten toen vliegtuigen met geluidsniveau 120+dB. Met de komst van de generatie jumbojets nam dat niveau sterk af, met de huidige generatie vliegtuigen is het geluid een schaduw van vroeger. Daarbij is de Polderbaan er bij gekomen waardoor het vliegverkeer West langs de bebouwing van o.a. Zwanenburg wordt geleid. Overlast nam af met meer dan 50%. Vliegen is voor slechts 2% van de totale uitstoot in dit land verantwoordelijk. Overige 98% komt van andere bronnen. Dus extra belasten is een zinloze oefening voor de linkse buhne. Mensen reizen niet alleen voor vakantie ergens heen. Met name zakenmensen (en milieufreaks op weg naar een of andere conferentie) benutten vliegtuigen omdat ze bewezen sneller en luxueuzer op hun plek van bestemming kunnen komen. Bedenk maar eens dat elk jaar honderden miljoenen subsidie worden toegestopt aan de NS die daarvoor slechte service biedt en ook geen alternatief is voor het vliegtuig. Vluchtje Amsterdam-Praag is 1 uur, treinreis minimaal 9 uur en dan ook nog op tijden dat je niet wilt reizen. Over de oceanen is het alternatief niet meer aanwezig, maar ik herinner graag aan het feit dat een beetje schip er indertijd 6-8 dagen over deed om van Amsterdam naar New York te komen. Een beetje vliegtuig doet dat in 8 uur. Een schepen varen veelal op stookolie…Uitstoot van een beetje schip tegenwoordig net zo groot als die van 1.2 miljoen auto’s. Kortom, de feiten zijn anders dan propaganda….En feit is dat veel te vaak beroepsklagers na 1967 juist daar zijn gaan wonen waar men wist dat geluidshinder aanwezig kon zijn. Wie in Oost-Groningen neerstrijkt of pakweg op de Zeeuwse eilanden heeft er geen last van…

        Geliked door 1 persoon

      • Ga er maar van uit dat ik de geschiedenis van Schiphol en de plekken er omheen aardig in de bol heb. Ik vind oprecht dast we beroepsklagers die na 1967 rond Schiphol zijn komen wonen verplicht moeten verhuizen naar een of ander stiltegebied in ons land. Mag ook Oost-Drenthe zijn. Daar kunnen die lui tegen de stilte leunen…En voor werken maakt het niks uit want de meesten hebben een uitkering…

        Geliked door 1 persoon

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.