Ik weet niet hoe oud de gemiddelde lezer(es) is maar zij die van voor de doorbraken in de jaren 70 stammen kennen nog wel de zondagen uit vroeger tijden die voor eenieder verliepen zoals in zwaar gereformeerde kring anno 2022. Zondag was voor velen de dag dat men eindelijk vrij was. Veel gezinnen kenden werkweken die ook de zaterdag nog in zich hadden. Maar voor velen was ook kerkgang op die rustdag des Heren nog wel voorgeschreven. Ook in katholieke kring ging men nog trouw naar de diensten in de veelal fraai ingerichte kerken. En daarna volgde dan een gezamenlijk ontbijt dan wel een wat uitgebreider lunch. En dan was het niet zoals nu vaak lekker buiten spelen, tv kijken, laptoppen of wat ook, nee je mocht wat lezen op de bank, binnen spelen, als kind, en de ouders die dat wilden hielden elkaars hand vast na een nacht die wellicht dat had gebracht wat de pastoor of dominee zagen als de enige juist vorm van consumeren van het door de hogere macht aan man en vrouw gegeven huwelijkse verbinding. In enigermate verlichte gezinnen mocht daarna de radio aan.
Gezien het aanbod van de toenmalige gemachtigden op die zondagen schakelden sommige huisvaders over naar de al dan niet krakende zender van Radio Luxemburg. In andere gezinnen zong men mee met kerkmissen die inclusief preek en gezang werden uitgezonden door de toenmalige zuilen op de radio. Televisie was er eigenlijk nog niet bij. En als er al sprake van was zond men op die zondagen ook diezelfde soort kerkdiensten uit. De zondag was voor de gelovigen en zij die er heidens over dachten sloten zich veelal aan bij die tradities. Daarbij hadden veel gezinnen geen vervoermiddel beschikbaar. Dus mocht je wellicht (met name in stedelijk gebied) nog wel wandelen in je beste pak of jurk. Door erg rustige straten. Later kon je spelende kinderen zien en toen men het eigen vervoer had ontdekt, trokken sommige gezinnen er op uit. Even naar de hei of het bos, om iets anders te kunnen doen dan tijdens die lange werkdagen doordeweeks. Het avondeten werd gezamenlijk genuttigd. Een soort dwangcombinatie. En blij zijn met wat er op tafel kwam, immers….de oorlog en die ellendige hongerwinter….. Spruiten dus, en als je geluk had sperciebonen, een stukje vlees en wie geluk had ook nog een toetje in de vorm van een beetje pudding. Na de jaren zestig ging het snel. De kerk verdween meer en meer op de achtergrond, de auto zorgde voor massaverplaatsingen op zondag en men ging steeds verder weg voor het ontspannende genoegen van er uit zijn. Tegenwoordig zijn we vrij, liberaal, zien geen grenzen meer, alle winkels open op zondag, eten genoeg en wat je maar wilt en geen kind dat in het huisgezin zonder mobiel telefoontje op de bank zit mooi te wezen en stil te zijn. Allemaal veranderd. Gelukkig maar. Genoeg van de spruitjeslucht. De hekel die ik als meninggever aan die groentensoort heb komt ergens vandaan natuurlijk….(Beelden: Archief)
Altijdmijnmening 
Zo ging dat, zij het minder streng dan je hier schrijft. Dat was meer voor de kwezels en streng-christelijken. Wel probeerden geestelijken de vinger aan de pols te houden door ‘de pil’ te verbieden en verschillende kerkgebonden jeugdclubs te stimuleren. Maar ook daarvan bleef weinig over , met name de roomsen werden vrijer.
Zo heb ik het ervaren
Maar kerkelijke gewoonten en voorschriften in strengere gemeentes zijn er nog steeds. Die vrijheid blijft, gelukkig.
LikeLike
In katholieke kring gingen veel van die verplichtingen al eind jaren zestig overboord. Bij de protestanten duurde het langer of is men zelfs nu nog erg op de zondagsregel ingesteld…
LikeLike
Ik heb daar als kind geen last van gehad. Mijn vrouw daarentegen komt uit een streng katholiek gezin en daar was weinig plezier te beleven buiten het gezin en de kerk. Gelukkig zijn de tijden veranderd.
LikeLike
Ik had het geluk dat mijn leasepa ongelovig was dus al snel maling had aan die regels. Maar er waren er genoeg in de vroegere woonstraat die zich echt bezig hielden met wat de Heer of zijn vertegenwoordigers op Aarde van de gelovigen verlangde(n)…
LikeGeliked door 1 persoon
Naar de kerk moesten wij ook op zondag maar ik kan me niet herinneren wat we voor de rest van de zondag deden. Wellicht wat uitstapjes toen mijn vader in 1962 een zoveelstehands auto kocht.
LikeLike
Dan was hij er vroeg bij….:)
LikeGeliked door 1 persoon
Moest wel want we hadden een zaak thuis en er moesten bestellingen worden weggebracht naar de klanten. Zakken van 50 kg kippenvoer of balen hooi en stro vervoer je niet zo makkelijk op de fiets.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik snap het…
LikeLike
Bij de Hervormde had de kerk toch wat minder invloed op de rest van de Zondag. Kerkbezoek ( of Zondagsschool) hoorde er wel bij. Maar buiten spelen mocht wel al moesten dan wél de “zondagse kleren”uit. Fietsen bij m’n vader achterop kwam ook wel voor of een flinke wandeling naar familie 5 km verderop, uiteraard zónder het nu zo onmisbare flesje water. De kerk speelde verder alleen nog een rol in het afgeraffelde gebedje voor en na het eten. Vermicellisoep vooraf , inderdaad spruitjes of sperziebonen ( afhankelijk van het seizoen) en een piepklein stukje riblap waar het hele huis naar rook. Toe “lammetjespap” of griesmeelpap, pas later werd dat vla of pudding. met als hoogtepunt soms uit een pakje van Dr, Öetker , destijds altijd uitgesproken zoals het stat, met de oe van stoel.
Blijft zó leuk dat even terug kijken.
LikeLike
Het geeft ook een stukje warmte en nostalgie terug uiteraard….We leven tegenwoordig natuurlijk veel vluchtiger….Maar ik was blij dat ik de deur van de kerk op mijn 13/14e achter me dicht sloeg en er nooit meer heen ging voor dat waartoe een kerk dient…
LikeLike
Hier gebeurde dat rond dezelfde leeftijd.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik had niet anders verwacht….:)
LikeLike
Ik mag dan voluit Maria heten……..
LikeGeliked door 1 persoon
Wat een mooie katholieke betekenis heeft…:)
LikeLike
We heten vanavond spruitjes met stoofperen en een sudderlapje. Echt zondag 🙂
Veel dingen uit je verhaal herken ik van vroeger. De radio mocht bij ons niet aan op zondag, want dat was werken. Verder was het echt een rust-dag, onderbroken door 2x kerkgang.
LikeLike
Ja, ik mengde mijn verhaal ook op basis van de ervaringen van hen die het protestant-christelijke geloof over zich heen kregen in de jeugd en de eigen jeugd die vooral streng katholiek verliep…
LikeLike