
Toen ik ooit het verhaal hoorde dat de fraaie bepoederde dames aan het Hof van Versailles hun ingewikkelde jurken en rokken met daaronder baleinen maar geen echt ondergoed, gewoon optilden als ze iets kwijt moesten uit blaas of darmen kreeg ik toch visioenen over hoe het in dat paleis moet hebben gestonken. Bij een bezoek aan dat Paleis een aantal jaren geleden zag ik wel op de trappen allerlei wonderlijke sporen, uitgebeten door…ja wat eigenlijk. Daarnaast kende men speciale stoelen op de eigen kamer waar je de darminhoud kwijt kon om daarna weer lekker te gaan slapen… De fantasie sloeg op hol. De geschiedenisboeken vertellen het verdere verhaal. Anders dan wij nu denken stonken mensen in die dagen van Louis een uur in de wind. Lekker badderen deden ze wel een keer in de fontein of zo, eens per jaar. De voeten werden nog wel door een bediende gewassen wellicht…maar verder..?. Intussen groeide en bloeide er van alles onder die op zich prachtig uitziende kleding. Men bepoederde zich, deed een pruik op de vol luizen zittende vette haren en zag er respectabel uit. Bij arbeiders was het in die tijd niet veel anders. Een toilet bestond nog niet, dus een houten emmer ergens in of achter het huis de plek om je te ontlasten. Stank en ongedierte zorgden voor een bijzondere atmosfeer, zeker bij warm weer. In sommige steden was men gewoon om die potten gewoon uit het raam leeg te mikken of desnoods in de aanwezige grachten. Het water sterk verontreinigd en wie daar van dronk wist dat zijn/haar einde snel in zicht zou zijn. Bier verving dat drinkwater dan en dat maakte na consumptie de boel niet schoner, maar de fysieke weerstand wellicht groter. Een stinkende massa mensen dus, ziekten sloegen dan ook heftig om zich heen en een wondje was al snel een heftige zweer. Pas ergens in de 19e eeuw ontdekten we dat persoonlijke hygiene wel eens van enig belang kon zijn. Zeep en tobbes warm water een keer per week luxe.

In de 20e eeuw kregen stedelingen de beschikking over badhuizen in hun eigen buurt. Voor een kwartje even douchen met heet water en alles een keer goed poedelen. Naaktheid kon weer. In de jaren zestig de echte kentering. Douches kwamen ook bij normale arbeidershuizen in zwang, aardgas maakte dat warm water geen luxe meer was, en de dagelijkse reiniging van lijf en leden een verplichting. Daarmee samenhangend toch ook een steeds langere levensduur. In ons huidige tijdsgewricht zie je weer de adviezen om ten behoeve van ‘het klimaat’ vooral minder te douchen, wassen bij sommigen weer een soort luxe die eens per week of maand zou moeten. Gas onbetaalbaar, de alternatieven niet in staat om een zekere mate van comfort te garanderen. Gaan we nu dus weer op weg naar die tijden van Louis? De wereld redden door onszelf te kort te doen en een uur in de wind te stinken. Als ik soms in winkels rondloop krijg ik wel de indruk. De geur van ongewassen oksels en meer hangt soms een meter om bepaalde mensen heen. Ingepakt, maar zelden uitgepakt laat staan gereinigd. En wie daarbij ook nog rookt maakt de stankkring nog wat groter. Ik vind het vies, vond het in Versailles al onvoorstelbaar dat iemand zo ooit wilde leven.

Maar anno 2022, bij een beetje warm weer….? Dus, hup, wassen die hap en schone kleding aan. En stop ook meteen eens met dat vreselijke gerook…. Zeker als ik in de buurt ben…. Zij die zich overigens omwille van wat ook ook maar een keer in de maand poedelen…laat maar weten. En zeker als je ook nog een ton voor de behoeften achter het huis hebt staan…… Ben benieuwd… (beelden: internet)
Ook ik was meer dan 30 jaar Nicotine verslaafd. (Mijn eerste zaterdagbaantje was in de agrarische sector. Roken was min of meer een verplichting om er bij te horen.)
Later in mijn schoolloopbaan ontdekte ik dat pubers het wassen en douchen vervangen hebben met flinke spuitbussen voor het verdoezelen van alles overheersende lichaamsgeuren.
Bij Norbert Elias (Het civilisatieproces. Sociogenetische en psychogenetische onderzoekingen) las ik over de ontwikkelingen van onze persoonlijke hygiene.
Corona heeft daar volgens mij een volgende fase van ingeluid.
PS: koud douchen schijnt ook zeer goed te zijn voor onze gezondheid.
Schone groet,
LikeLike
Zelfs in het zwembad had/heb ik een hekel aan koud douchen…De moderne tijd vraagt om enig comfort…Spartaans hoort thuis bij dat volk…..:)
LikeLike
Ik heb een slecht ontwikkeld reukorgaan, vergeleken met een ‘gemiddelde mens’ is mij opgevallen!
Toch voldoende ontwikkeld om in de buitenlucht parfums (soms) op te merken, zoals vanmiddag in het voorbijgaan van de bushalte alhier, waar een penetrante geur van wat voor parfum moet doorgaan, door mij werd opgemerkt. Territoriumafbakening! Ik weet, het is geven en nemen, ook in de openbare ruimte.
Ik ga deodorantloos door het leven, onderhoud niet overdreven mijn lichaam. Teveel is ook niet goed. Iedere dag zeep schijnt schadelijk te zijn voor ons grootste orgaan, de huid.
Roken heb ik twintig jaar gedaan, en drukke rokerige café’s veel bezocht. Dat was toen gewoon, tot voor ca. 15 jaar terug. Wat is ‘normaal’ hè?! Van het roken ben ik 20 jaar geleden af, gestopt. ’n Pakje per dag!
Hieruit blijkt maar weer hoe subjectief ‘onze’ normbepaling in deze bevonden mag worden. 🤨
LikeLike
Er is een groot verschil tussen een zweetlucht waar je tegenaan kunt leunen en een parfumgeur die zelfs de muggen verdrijft. De nuance vaak in het midden te vinden. Ik blijf me altijd verwonderen dat ik, komend uit een echt rokersgezin, zelf nooit enige neiging heb gehad om ook te gaan roken. De norm was indertijd roken en ook drinken waar mogelijk. Nooit gehad. Dus het heeft ook met een al dan niet sterke wil te maken…
LikeLike
Rijke dames hadden kleine plaspotjes met een lang handvat dat ze onder de crinolines konden gebruiken, op een discrete plek, neem ik aan. Ik weet niet of het een mode was of een gangbaar gebruik.
Verder was het inderdaad geen hygiënische bedoening, toen.
Wat roken betreft, ik doe het al heel lang niet meer maar ga nog graag bij iemand staan die buiten een sigaretje opsteekt. De geur in de buitenlucht, lekker.
LikeGeliked door 1 persoon
Als mensen buiten roken is het mij goed. Maar die geur in hun kleding blijft. Sexy is het nog wel als ik dan de mengeling ruik van parfum en zeep met rook…:)
LikeLike
Tot in de jaren 50 van de vorige eeuw was het erg gesteld met de lichaamsverzorging. Heel wat huizen hadden geen rioleringsaansluiting en wassen gebeurde slechts op zaterdag in zo’n kuip, de kinderen één voor één in hetzelfde sop. Daarna sloeg de meter over naar de andere kant : 2x daags uitgebreid douchen enz. Nu dreigen we terug in de kuip te moeten. Mij niet gezien.
LikeLike
Dat is precies wat ik bedoel. En met die vreemde cultus van niet meer mogen/willen wassen valt ook dat bedekken wat bloot moet zijn voor de hygiene ineens op….
LikeGeliked door 1 persoon
Het is natuurlijk wel een misverstand dat iedereen zou stinken als men niet meer dagelijks zou douchen. Heerlijk als het kán zeker, maar je kunt je ook heel goed wassen met een washandje en een kom of bak water. Zelfs in de winter is dat in onze redelijk verwarmde huizen goed te doen. Gebrek aan comfort, zéker, maar je hoeft niét te stinken. De stank komt eerder uit kleding die te weinig gewassen wordt en waar steeds meer opgedroogd zweet in blijft hangen. Kleding wassen blijft dus heel belangrijk ook al hebben we nu zóveel middelen om transpiratie te lijf te gaan.
Ik heb zelf weinig problemen met de luchtjes van rokers, wel een beetje met knoflook en dat soort spul, dan houd ik liever wat afstand.
LikeLike
Het is veelal een optelsom. Juist mensen die altijd afgedekt door het leven gaan en douche of kraan niet weten te vinden en voor wie het gebruik van deo of een lekker (zeep)luchtje kennelijk abject is verspreiden die geuren. Ik vind dat misselijkmakend. Maar als iemand elke dag even in een chloorbad duikt om zo het oude vuil er af te spoelen, mij is het prima. En in de derde wereld wast men de kleding ook in de rivieren en meren om zich toch van schone kleding te kunnen voorzien….Maakt mij niet uit, mits we maar niet in een wereld terug worden gedrongen waarin stank en vuiligheid ineens gemeengoed worden om zo het ‘klimaat’ te redden…
LikeLike
Ik ben van mening dat mensen horen te ruiken. In het dierenrijk, waartoe mensen ook behoren is zeep en uit den boze.
Het is een byzonder elitair gedrag. Wat heel veel geld en niet te vergeten milieu kost.
Kinderen houden ook niet van wassen, die zijn nog puur.
Daar zouden we een voorbeeld aan moeten nemen.
LikeLike
Reclame en mode volgend kiezen veel mensen voor een synthetisch toegevoegd duur luchtje.
Natuurlijke Feromonen mogen geen rol meer spelen in het menselijk leven.
Mooie reactie Jan van Hier!
Instemmende groet,
LikeLike
Niet meer wassen, scheren en verzorgen. Het droombeeld van de Taliban….Kijk maar eens rond in die landen en ruik vooral….zal bevallen..
LikeLike
Wij worden het dus niet eens….Ik vind menselijke stank totaal overbodig. Daarbij zijn wij geen oermensen die op basis van geur het andere geslacht tot ons nemen omdat we dat leuk of prettig vinden. Evolutie is niet voor niets over ons gekomen….
LikeLike