Je hebt mensen die hun brood besmeren met echte roomboter. Ook bewust verwaterde botersoorten komen dan voorbij en zij die ofwel een beperkter budget bezitten dan wel een andere smaak kiezen voor margarine. En die margarine komt anno 2020 in zoveel merken en soorten dat je zou denken dat die van overal en nergens tot ons komen. Blijkt in de praktijk zeer mee te vallen. Veelal zitten er grote concerns achter al die merken zoals Nestle of Unilever. En over een merk van die laatste grootheid wil ik het hier eens hebben. Een merk dat de Belgen en een aantal Aziaten nog wel kennen, wij intussen al zestig jaar niet meer; Planta! Dit was ooit een zeer populair merk dat in 1953 al op de markt was gebracht. Ergens in 1960 voegde men een emulgator toe om het spatten van dat spul bij bakken van het indertijd toch schaarse stukje vlees in de pan tegen te gaan. En daarmee begon de ellende. Want die emulgator (ME-18) hield niet alleen het spatten succesvol tegen, het zorgde ook voor enorme problemen onder gebruikers.

Dit ondanks voorafgaande dierproeven (jaja, ook daarvoor gebruikt men dieren..) die zonder problemen waren verlopen. Al snel eindigden mensen in het ziekenhuis, kregen ze je jeuk en koorts, in een enkel geval liep het fataal af voor de gebruikers. Men was verbijsterd. De gevolgen leken op netelroos. Unilever nam niet alleen Planta uit de handel, ook haar 55 (!) toenmalige andere margarinemerken werden niet meer verkocht, omdat deze veelal in dezelfde fabrieken en ketels werden gemaakt als dat Planta-spul. Maar met die verkoopstop was men er nog niet. Een parlementaire commissie onder leiding van oud-premier Drees (de man die nu uit de polcor-canon van Nederland is gemikt) kwam tot de conclusie dat zij die schade hadden ondervonden van deze ellende recht hadden op een schadevergoeding. Met name de nabestaanden van de overleden slachtoffers. Unilever ging daarin mee, maar wilde gelijkertijd geen schuld bekennen. De politiek ging daar toen nog mee accoord.

Planta werd uit de verkoop gehaald, om te worden opgevolgd door het vergelijkbare Brio en de Planta-affaire verdween uit het collectieve bewustzijn van de Nederlanders. Op naar het volgende schandaal. Opvallend was wel dat Unilever Planta elders wel in de schappen hield. Uiteraard zonder die emulgator als ingredient, immers met die margarine op zich was weinig mis geweest voor men had besloten dat spul toe te voegen. Zestig jaar zijn verstreken. Brio heet tegenwoordig Bertolli en heeft een stevig eigen imago. Terecht natuurlijk. Men leerde van oude fouten. Zoals veel bedrijven. En toch, als je dan hoort dat men elders weer bezig is met genetische manipulatie van gewassen krijg je toch een beetje de kriebels. Want Europees toezicht is op dit punt gek genoeg minder goed dan het voorheen toegepaste Nederlandse. Het waarom van dat laatste zat ook in die Planta-affaire. Al doende leert men, en van fouten zeker. Planta zal bij de oudere lezers nog wel iets los maken wellicht, voor jongeren is het ver voor hun tijd. Vandaar even terug naar dat stukje geschiedenis. Want een blog moet ook leerzaam zijn natuurlijk…..(Beelden: Wiki/Google/Internet)