Elastiek…

En ja, ik ben op veel plekken geweest. Voor werk en plezier, heb de nodige oorden in binnen- of buitenland bekeken en ben van sommigen daarvan gaan houden. Maar die ene plek waar mijn wiegie stond blijft me als een magneet vasthouden op de plaats waar ik nu vertoef. Amsterdam! Bijna 800 jaar oud, een relatief klein deel daarvan maakte ik deel uit van haar burgerij. Maar wat is het een heerlijke stad vaak. De historie druipt er vanaf en de elk decennium doorgevoerde vernieuwingen houden de stad levendig. Ik romantiseer de boel niet hoor, want er is ook veel af te dingen op wat er de afgelopen 50 jaar zoal veranderde. De bevolking sterk veranderd, de oorspronkelijke Mokummers vaak verhuisd naar omliggende steden of dorpen. Al was het maar omdat de stad niet in staat bleek soelaas te bieden op woninggebied.

Sommige Amsterdammers gemangeld tussen oud en nieuw, tussen arm en rijk, en geen enkele kans om te kunnen of mogen wonen waar men graag zou willen. Wachtlijsten voor een huis nog steeds ellenlang, de invloed van migratie steeds vaker voelbaar als het ging om kansen op een betaalbaar huis. Werk genoeg al verplaatste zich dat steeds meer naar de periferie. De Amsterdammers verlangen naar hun stad. Naar de sfeer, de muziek die zo eigen is, en soms zelfs de buren uit de vroegere woonstraten. Ik zelf heb minder met die oude woonomgeving van toen. Overigens voor een belangrijk deel afgebroken en vernieuwd dus geen wortels meer. Mijn tweede woonhuis midden in het centrum intussen omgetoverd tot een appartementenhotel, dus ook dat is alleen nog maar in herinneringen en foto’s terug te halen.

Het derde huis, de Bijlmermeer toen nieuw en comfortabel, ook niet meer in de vroegere vorm terug te halen. De afstand tot het centrum letterlijk en figuurlijk al erg groot toen. De Metro maakte veel goed. Toch, na 1975, op zoek naar de volgende stap. Weer verder van huis. Almere. Waar veel Amsterdammers hun wortels in de grond stopten en een soort voorstad van Mokum vormden. Maar zonder de bijbehorende sfeer. Maar daar hoorde je meer ‘accent’ uit de stad dan in Amsterdam zelf waar Arabisch en Turks naast Surinaams en nog 32 andere talen langzaam aan dominant werden en intussen zijn.

De echte Amsterdammer vol heimwee zijn tuintje wiedend in de polder. Genietend van rust en ruimte, maar o wee, wat trok dat elastiek. Bij mij hard genoeg om me terug te halen naar de periferie. Centrum weer om de hoek en als ik de klanken van de Wester wil horen is dat een kwestie van wat OV en wandelen. En dan geniet ik weer. Kijk dwars door de veranderingen heen en geniet. Want dat elastiek blijkt best stevig. Wellicht is de Amsterdammer uit Mokum weg te halen door verhuizingen of wat ook, Mokum gaat nooit uit de echte Amsterdammer! En dat onderscheidt ons dan toch van al die dorpelingen die hier zijn komen wonen en weinig snappen van de grootscheepse cultuur en die knoeperharde humor of tot het botte rechtlijnigheid. Kom nooit aan de stad…..Wie dat wel doet krijgt met ons, echte Amsterdammers, te maken…..:) (Beelden: Archief)

18 thoughts on “Elastiek…

  1. Op het gevaar af op gevoelige tenen te staan moet ik toch helaas zeggen dat ik de , veelbezongen, charme van Amsterdam en z’n bewoners nooit specifiek heb kunnen ontdekken. Maar dat ligt ongetwijfeld aan mij en misschien aan een gebrek aan goede gidsen die enkele keer dát ik Amsterdam bezocht. Ik voel me er niet thuis maar dat het voor jou totaal anders is snap ik dan wel weer.

    Like

    • Het is de mystieke combi van sfeer, humor, historie, taalgebruik, die grachten, de panden, de saamhorigheid, soms zelfs de geur die Amsterdam maken tot wat ik beschreef. Dat geldt uiteraard voor anderen weer rond hun eigen geboorte-omgeving voor zover ze die niet ver van zich wierpen en emigreerden, ook al was dat dan in eigen land….

      Like

  2. Op Twitter plaatste de historicus Leo Lucassen iets over een onderzoek uit 1958 van de bekende sociologen J.A.A. van Doorn en P. Ploeger. De titel van de publikatie ‘Migranten in Slotermeer’. Alleen dit keer geen Turken, Surinamers of Marokkanen.De arbeidsmigranten kwamen uit de Nederlandse provincies. Welke problemen krijgen de arbeidsmigranten in de nieuwe Amsterdamse woonwijk? Vooral de spanningen tussen de nieuwe en oude gezinnen veroorzaken binnen de nieuwe gezinnen veel gezondheidsproblemen. Door een aantal Twitter reageerders wordt aangegeven dat het voor nieuwe arbeidsmigranten met een andere taal, cultuur, religie en tradities dan wel onmogelijk is om in te burgeren in een Amsterdamse woonwijk …
    Natuurlijk is Slotermeer niet representatief voor geheel Amsterdam. Uit welke provincie precies deze arbeidsmigranten afkomstig waren ben ik nog aan het onderzoeken.

    Stille groet,

    Like

    • Veel mensen kwamen indertijd uit Drenthe, Friesland of Groningen. Ook Limburgers wilden zich nog wel eens vestigen in de stad. Ook veel mensen uit Duitsland kwamen ooit hierheen om zich te vestigen. De grote economie van de stad bood werk, en een zeker inkomen. De tuinsteden gebouwd voor de opvang van veel mensen die hier een plekje zochten. Maar juist die mensen trokken weg toen de na-oorlogse wijken werden overstroomd door nieuwe immigranten die niet meer uit de provincies kwamen maar uit andere landen en zo de cohesie ‘verstoorden’. In de Bos en Lommer/Kolenkitbuurt is het nu al zo erg dat Nederlanders daar zich moeten aanpassen aan de huidige bewoners, anders komen ze in een isolement terecht. Stadsvernieuwing zorgt voor verbeterde verdelen van bewoners. Dat schijnt een goede formule te zijn…

      Like

      • Misschien wil je mijn reactie nog eens lezen?

        Het onderzoek uit 1958 geeft aan dat de oorspronkelijke Amsterdammers de nieuwkomers uit de provincies van Nederland zeer moeilijk maakten.

        De oorspronkelijke Amsterdammers waren afwijzend en zeer negatief naar de Nederlanders die naar Amsterdam kwamen om te werken.

        Geen taalprobleem, geen andere religie, geen ander paspoort, maar toch niet welkom.

        Stille groet,

        Like

      • Los van het feit dat de heer Lucassen bepaald geen onbevlekt type is qua insteek en mening (feiten minder belangrijk voor hem..) is het zo dat veel Amsterdammers van geboorte indertijd een zekere drempel opwierpen tegen ‘boeren en buitenlui’. Dat klopt. De Amsterdammer was bezig met hard werken, zoeken naar een woning, de kerk, familie of wat ook. Al die mensen van elders namen maar arbeidsplekken in en huizen. Is er iets veranderd? Nee! Maar de vroegere immigrant integreerde prima. Ook al gingen sommigen uiteindelijk ook weer terug naar hun oorspronkelijke habitad. Pas na de tsunami van 1975 en daarna werd de afkeer nog wat groter. Niet uit racisme of zo, maar omdat mensen hele wijken innamen, het puur Amsterdamse om zeep hielpen en de eigen cultuur boven die van de gemiddelde Amsterdammer stelde. De yuppen die de Jordaan innamen en daar de oude sfeer weghaalden. Komend vanuit hun dorpen en menend dat Amsterdam ook maar een groot dorp moest worden. De Amsterdammer houdt niet van bemoeizuchtigen of betweters. Dat past niet bij de cultuur. Dat nuchtere bevalt me. Meer dan het idee dat je pas een goede stadsbewoner zou zijn als jij alles wat mooi, vrij en leuk is inlevert om het anderen naar de zin te maken.

        Like

      • Ik voel mij niet bevoegd en/of bekwaam om een universitaire wetenschapper te beoordelen. Ik onthoud mij daarom bewust van het reageren op de diskwalificatie van Leo Lucassen. De wetenschappelijke publicatie over Slotermeer in 1958 was van de hand van de bekende sociologen J.A.A. van Doorn en P. Ploeger. De titel van de publicatie ‘Migranten in Slotermeer’.
        Het feit dat geboren en getogen Nederlanders voor de Amsterdammers in Slotermeer niet welkom waren wordt in de publicatie ‘Migranten in Slotermeer’ beschreven.
        Zelf ben ik meer een voorstander van het Naboarschap zoals dat in de Oostelijke provincies van Nederland ook nu nog wordt toegepast.
        Met het op alle mogelijke manieren veroordelen en afwijzen van nieuwe buren door ras-Amsterdammers heb ik persoonlijk nogal veel moeite.
        Een buurt, wijk, stadsdeel en stad wordt gemaakt door alle bewoners is mijn idee.
        Woonruimte en werk zijn in Nederland en/of Amsterdam niet alleen het voorrecht van ras-Amsterdammers.

        Waarbij bijvoorbeeld de Februari-staking liet zien dat er ook in Amsterdam geknokt is tegen de onderdrukking van andere bevolkingsgroepen. Bij elke herdenking weer wordt meer en duidelijk verwezen naar de noodzaak om ook nu goed om ons heen te kijken voor de veroordeling van hele bevolkingsgroepen!

        Vredelievende groet,

        Like

      • Tis relatief simpel. N=1 onderzoek is geen onderzoek. WC-Eend onderzoek ook niet. En dhr Lucassen staat daar toch wat om bekend. Grote voorkeur voor multiculti-denken wil niet zeggen dat je dan allerlei conclusies kunt verbinden aan wat jij je afvraagt of graag ziet aan negatiefs in de maatschappij. In welke omgeving ben je wel welkom als immigrant. Juist via de andere sociale media kreeg ik op dit blog een reactie van iemand die in Den Haag geboren, voor de liefde naar Brabant vertrok. Werd daar gedoogd, nooit geaccepteerd. NU, terug in Den Haag voelt ze zich helemaal opgelucht. ‘Mensen praten weer tegen en met me’. Blijft opvallend dat je een omgeving of stad wilt of kunt claimen alleen omdat je meent dat die stad, de huizen, de cultuur of het werk aan jou toe moet vallen en de zittende inwoners maar een straatje verderop moeten gaan zitten. Het is dat wat de meeste echte Amsterdammers stoort. Integratie is niet claimen, claimen, claimen, maar ook geven. Oude discussie. Wat doe jij voor een stad van je keuze (of land) en niet constant vragen wat dat land of stad voor jou kunnen of zullen doen. Gotspe om dan aan te komen met de Februaristaking. Die werd door de communistische vakbond georganiseerd omdat men door kreeg dat Joodse medelanders werden afgevoerd door het Nazi-regime. En vermoedelijk vermoord. Diezelfde Joods medeburgers worden nu veelal opnieuw bedreigd. Overwegen soms om naar Israel te emigreren omdat de nieuwe medelanders menen dat de Joden de schuld zijn van alles. Oude retoriek passend bij een haatdragende cultuur. Die ook tegen homo’s niet echt vriendschappelijk wil zijn. Zullen we die zaken eens echt ontleden?? Na de februaristaking waren het veel echte Amsterdammers die hun leven moesten geven voor het doel dat zij nastreefden. Om maar aan te geven dat linkse retoriek vaak tegenwoordig precies haaks staat op waar men vroeger zo voor vocht…

        Like

  3. Ach ja, het is de hoofdstad en dat betekent natuurlijk iets. Het telt mee. Het is je gegund.
    Voor mij als kind was het ‘de’ stad omdat er, behalve Zaandam, geen andere grote plaats in de omgeving was. Artis, trams, Kalverstraat en zo, later bekoelde de liefde.
    Hier gaan we naar andere steden.
    Veel mensen idealiseren hun geboorteplaats en we kennen natuurlijk de uitdrukking, die wordt ook gezegd over een boer en zijn durp. Het betekent hetzelfde.

    Like

    • Idealiseren is nog iets anders dan op de een of andere manier wat was koesteren en hopen dat dit niet compleet verloren gaat. En ik beschreef zelf al vaak andere steden waar ik me ook zeer op mijn gemak voel(de). Maar ja, dat elastiek…..

      Geliked door 1 persoon

  4. Jouw reageren op mijn laatste reactie leest als een rubber balletje dat aan een elastiekje alle kanten op schiet.
    De wetenschappelijke publicatie over Slotermeer in 1958 was van de hand van de bekende sociologen J.A.A. van Doorn en P. Ploeger. De titel van de publicatie ‘Migranten in Slotermeer’. De strekking van dit onderzoek: Ras-Amsterdammers maken het leven van zogenaamde provincialen in Slotermeer onmogelijk. Geen taalprobleem, geen onbekende religie en/of cultuur, maar gewoon een vervelende en verdragende afwijzing van andere Nederlanders.

    Haat en nijd veroorzaakt vooral veel leed. Waarbij ikzelf geweld van welke kant dan ook om welke reden dan ook afwijs. Het bied nooit een oplossing!

    Ik kies wederom voor een:

    Vredelievende groet,

    Like

    • Maar als je steeds wel de ene niet de andere kant van een zaak wilt zien, dat is dat vredelievende toch wel een beetje dubbel. Overal waar ik ben geweest of nog kom, zijn tegenstellingen zichtbaar. Vooroordelen, gebrek aan begrip of acceptatie. Vaak versterkt door gedrag van de een of andere groep. Ik merkte het in Duitsland waar veel diverse volken samen wonen maar elkaar soms minder goed verdragen. De Belgen, Ieren, Britten, Schotten, de Spanjaarden en mensen uit Catalonie, maar ook elders in de wereld waar men minder met elkaar heeft dan je zou verwachten. Waarom dan in dit Madurolandje wel ineens heilig boontje willen spelen en met name de Amsterdammers verwijten hoe ze deden tegen provincialen die de stad binnenkwamen? Wel eens gehoord hoe men onder de grote rivieren over ons ‘Hollanders’ praat? Hoe christelijken denken over katholieken? Er lopen hele lijnen door ons land van af/voorkeur. Hoef je niet voor af te studeren, gewoon eens zelf op zoek gaan naar die lijnen, Dat we dus ingebouwde afkeer koesteren voor hen die zich vreemd gedragen, mensen met een afwijkend geloof, een niet te integreren cultuur, waar gedrag op straat leidt tot onbegrip of zelfs verbijstering. Alles met begrip accepteren neigt naar bijna blinde eenzijdigheid. Ik ben blij dat ik weet dat zij die zich echte Amsterdammers voelen en zich ook zo gedragen altijd slagen in deze stad. Juist zij die menen dat deze stad moeten worden omgevormd tot een dorp of pakweg een Sovjet-republiek dan wel een islamitisch bolwerk zullen altijd met de nek worden aangekeken. En wat mij betreft terecht.

      Like

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.