Begin deze eeuw luisterde ik nog eens naar de toenmalige topman van KLM tijdens een persconferentie over de jaarcijfers in het jaar daarvoor. KLM stond er in die jaren goed voor, men maakte winst en de financiele reserves waren stevig. Slechts een paar jaar later werd KLM overgenomen door Air France. Voor een appel en een ei verkocht. En dat was geen goed nieuws voor ons land. Immers, die Fransen deden het voorkomen alsof we er ‘samen’ beter van zouden worden, maar zoals verwacht kregen de Fransen al snel de touwtjes in handen en begon de ontmanteling van haar grootste concurrent. Martinair moest als eerste stoppen. Op een enkel vliegtuig na is de vloot verkocht en zijn veel mensen ontslagen. Parijs wilde ook de zo geroemde spaarreserves graag in handen krijgen toen bleek dat men daar in Parijs de verliezen maar niet onder controle kreeg. Franse vakbonden zitten bijvoorbeeld iets anders in elkaar dan de onze en zijn bereid een bedrijf te kraken als ze hun zin niet krijgen. De gevolgen zijn dat aan beide kanten van de fusie-onderneming flink moest worden bespaard. Zoveel zelfs dat veel mensen hun baan verloren. Hun zekerheid ook. Bij KLM traditioneel een groot goed.

Maar ja, niets meer te vertellen in eigen huis. De belangen in andere dochterbedrijven werden aangetast of verkocht. Een paar dochterbedrijven als VLM kochten zichzelf vrij, anderen gingen failliet of werden opgedoekt. Air France-KLM zoals het bedrijf nu al enige tijd heet probeert nu ook om het succesvolle Transavia los te weken van KLM en dan in Franse handen te laten verder gaan. Ongekend wat er allemaal plaatsvindt, maar ja, het is ook gedaan met instemming van de Nederlandse regering, die indertijd op zijn zachtst gesteld heeft zitten slapen. Die overname had met veel meer garanties gepaard hebben moeten gaan, maar ja, dat zat er niet in. De VVD vond indertijd vrijheid van ondernemen heel belangrijk en de aandelen KLM die de Staat in handen had brachten goed geld op. Controles liet men achterwege. Net als eerder al bij Fokker en de schade die dat opleverde dreunt nu nog na in de technologiesector van ons land en het technisch onderwijs. Regeringen zijn vaak niet goed in staat om de bedrijfsvoering van ondernemingen goed in te schatten en van marketing heeft men uberhaupt geen kaas gegeten. Dan krijg je dit resultaat.

Onlangs verscheen een artikel in een toonaangevend magazine waarin werd gekeken wat er zou gebeuren als de Fransen KLM echt zouden uitknijpen als een citroen. De gevolgen voor inkrimping vloot en netwerk op alleen al de luchthaven Schiphol zouden catastrofaal zijn en opnieuw duizenden banen kosten. Ervaringscijfers uit Zurich (waar Swissair ooit failliet ging) en Brussel (Sabena) laten zien dat alleen al de luchtreiziger de vele miljoen die het staken van een airline als KLM, alsnog moet opbrengen via veel hogere ticketprijzen. Los van de effecten op de rol van een groot vliegveld als Schiphol in de samenleving. Gesproken wordt over verliezen aan inkomen van 650 miljoen tot 1 miljard per jaar. Dat wordt niet even opgebracht door alternatieven. Kortom, er is voor onze Haagse slaapkoppen werk aan de winkel. Aandelen veilig stellen, KLM weer los weken bij die Fransen en het Nederlandse ondernemerschap veilig stellen. Want we praten nu over 250.000 banen. Dat is tien keer zoveel als er na het faillissement van Fokker (met dank aan D66 Minister Wijers) verloren zijn gegaan. En voor de goede orde, KLM is de oudste luchtvaartmaatschappij ter wereld. Is ook iets waard toch?